Geneza projektu

       Każdy człowiek, który decyduje sam o sobie, dokonuje świadomych wyborów, kreuje siebie i swoją przyszłość – jest WOLNY. Gdy pojawia się używka np. narkotyk, to ONA decyduje o wyborach i potrzebach człowieka, który w tej sytuacji staje się bez-WOLNY.

       Dialog, rozmowa, porozumienie, komunikacja – to filar w relacjach z młodzieżą, to mój podstawowy budulec w kontaktach z uczniami w Zespole Szkół im. Jana Pawła II w Zdzieszowicach, gdzie pracuję jako pedagog szkolny. Prowadząc zajęcia z uczniami chciałam być przede wszystkim wiarygodna, przekazywać im treści, które znam, doświadczyłam i wiem jak „smakują”.

       Wiem, dlaczego nigdy nie zapaliłam papierosa, wiem dlaczego nie pociągała mnie marihuana ani inny narkotyk, wiem jakie są konsekwencje „mieszania rodzajów  alkoholu”, bo tego doświadczyłam. Dlatego rozmawiam z uczniami min. o wartościach, podejmowaniu określonych wyborów, o alternatywie używki, o pasjach, zainteresowaniach, poczuciu własnej wartości, samoświadomości i samorozwoju – bo są to treści, które znam. Nic nie wiem o „ciemnej stronie księżyca”, dlatego po prostu zapytałam moich uczniów, jaki mają pomysł na profilaktykę. I otrzymałam jasny, konkretny komunikat. Uczniowie wykazali zainteresowanie spotkaniem, rozmową nt. uzależnień, przemocy i seksualności ze specjalistami od terapii i osobami, które w walce z uzależnieniem wychodzą zwycięsko. 

Realizacja projektu

          Pierwszym krokiem w realizacji projektu „Wolni – bez-Wolni” było nawiązanie kontaktu z osobą, która  w walce z uzależnieniem wyszła zwycięsko. Udało się, gdyż do naszej szkoły policealnej uczęszczał Łukasz Giziński, który otwarcie mówił o swoim uzależnieniu i był równie otwarty na współpracę i kontakt z młodzieżą. Łukasz  okazał się bohaterem filmu „Świat bez narkotyków”, z serii „Zależni Nie Zależni” – programów o uzależnieniach. Przy ich realizacji współpracował ze Sławkiem Federowiczem, aktorem filmowym i teatralnym (debiut filmowy „Uprowadzenie Agaty” – jako Cygan), bohaterem  odcinka pt. „Cena złudnych marzeń” z tej samej serii oraz  Adamem Nykiem, twórcą Rodzinnej Poradni Profilaktyki i Terapii Uzależnień Monar w Warszawie, specjalistą terapii uzależnień, inicjatorem wielu akcji sprzeciwu wobec inicjacji narkotykowej dzieci i młodzieży (” Nie biorę, jutro też nie wezmę, „Moda na nie branie”). Tak więc jest SUPER! Kontakty są, chłopaki chętni do działania, ale potrzebne fundusze. Gdzie Zdzieszowice, a gdzie Warszawa. I warsztaty zaplanowane są na dwa dni. Poszukiwanie funduszy, czasami studzi zapał, ale udało się i zaczęliśmy.

           Odbyły się dwudniowe warsztaty dla wszystkich uczniów szkoły. Uczniowie pracowali w małych grupach, przez sześć godzin lekcyjnych. Z każdym z prowadzących spotkali się podczas 90 min. bloku zajęć, podczas którego korzystano z filmów z udziałem Łukasza i Sławka. Dodatkowo dla nauczycieli, rodziców i wszystkich zainteresowanych odbył się wykład prowadzony przez Adama Nyka nt. „Efektywna praca z młodzieżą w obszarze profilaktyki metodami warsztatowymi”.

       Idąc za tak zwanym. ciosem, nawiązałam współpracę z Ośrodkiem Profilaktyki i Wspierania Rodziny i wystąpiłam z wnioskiem o spotkania z psychologiem na temat.” Przemoc i problem alkoholowy w rodzinie”. Miały one formę 90-ominutowych.”bloków”, prowadzonych bez przerwy w oddziałach  klasowych i  objęły także wszystkich uczniów szkoły. Podczas tych spotkań efiniowano zjawisko przemocy, problemu alkoholowego i samoświadomości oraz umiejętności reagowania i ich rozwiązywania. 

         Zajęcia z edukacji seksualnej przeznaczone były dla uczniów klas pierwszych i miały na celu zwiększenie świadomości nt. higieny życia seksualnego oraz zachowań ryzykownych. Zostały przeprowadzone przez specjalistę, także w oddziałach klasowych, przez dwie godziny lekcyjne i oczywiście metodą warsztatową.

        Debata „ Jestem za, Jestem przeciw” ,skierowana była do uczniów pobliskiego Gimnazjum (w Leśnicy), z czynnym  udziałem moich uczniów z klasy I technikum, którzy wystąpili w roli animatorów debaty. Prowadzenie oddałam, ponownie w ręce Łukasza Gizińskiego. Wykorzystaliśmy film edukacyjno- profilaktyczny z serii „ Decyzja należy do Ciebie” oraz rozdane zostały zaprojektowane przez nas ulotki profilaktyczne.

         Rok szkolnych  zmagań profilaktycznych  zakończyliśmy Prelekcją S.N.A.P – „Stop. Narkomanii, Alkoholizmowi, Przemocy”. Spotkanie prowadzone było przez osoby doświadczone przemocą, prostytucją, uzależnieniem, a także takie, które po odbyciu kar więzienia układały sobie nowe życie.. Prowadzący  opowiedzieli o swoich doświadczeniach, wątpliwościach i rozterkach, jak również o walce, o siebie, najbliższych i godne życie. Prelekcja była efektem współpracy z Kościołem Zielonoświątkowym Zbór Nadzieja w Zdzieszowicach, który był jej głównym organizatorem.

         Nieoceniony przy uzyskaniu informacji zwrotnej na temat efektów odbytych spotkań okazał się  sondaż opinii, przeprowadzony zarówno wśród uczniów jak i prowadzących poszczególne zajęcia..

Uczniowie przede wszystkim podziękowali za formę spotkań, która dała im możliwość swobodnej i otwartej wypowiedzi swoich poglądów oraz wymiany doświadczeń z ludźmi, którzy „siedzą w temacie”. Nieskrępowani obecnością nauczyciela, wykorzystali poświęcony im czas oraz wiedzę i doświadczenie osób prowadzących, by poznać siebie, zrozumieć swoje rozterki, zrobić pierwszy krok w stronę rozwiązania swoich problemów.

Dzięki swobodnej atmosferze i otwartości uczniów, od prowadzących otrzymałam cenne informacje na temat ich postaw oraz przekonań, co wykorzystałam planując pracę z uczniami  w następnym roku szkolnym. Prowadzący potwierdzili również zainteresowanie przez uczniów tematem i ich aktywny  udział w zajęciach.

Wnioski z projektu

         Młodzież jest zainteresowana dialogiem. Z jednej strony – z osobami doświadczonymi przez uzależnienie, przemoc, prostytucję czy po odbyciu kary więzienia, to im chcą mówić o swoich rozterkach, wyborach i wątpliwościach. Z drugiej – potrzebują wsparcia specjalistów, terapeutów uzależnień, psychologów, by otrzymać od nich drogowskazy, prowadzące do właściwych celów. Jest i miejsce dla mnie (SUPER!), z moimi treściami, które utwierdzą ich, że są wyjątkowi i że warto mieć marzenia i do nich dążyć.

         Projekt, zrealizowany w okresie od listopada 2012r. do maja 2013r.,był odpowiedzią na oczekiwania i propozycje uczniów. Dlatego, stwierdzili oni jednogłośnie, że takie zajęcia są im potrzebne i wyrazili chęć udziału w kolejnych. Warto zwrócić także uwagę na  formę czyli spotkania w małych grupach, które stwarzają nieocenioną atmosferę swobody wypowiedzi i zrozumienia.

Katarzyna Żuklińska

pedagog szkolny

w  Zespole Szkół im. Jana Pawła II w Zdzieszowicach

Pani Katarzynie Żuklińskiej, za nadesłaną pracę „Wolni – bez-Wolni”, decyzją Kapituły Konkursu ogłoszonego przez redakcję miesięcznika „Głos Pedagogiczny” przyznano tytuł „Pedagoga Roku 2013”

                                 Foto: redakcja „Głosu Pedagogicznego”

      K. Żuklińska, podczas VIII Ogólnopolskiego Kongresu Pedagogów Szkolnych i Pracowników OPS odbiera statuetkę tytułu „Pedagog Roku 2013” i liczne nagrody.