Na internetowej stronie Instytutu Badań Edukacyjnych opublikowano raport z badań na temat „jak uczniowie radzą sobie z umiejętnościami złożonymi”. Oto fragmenty informacji prasowej, wprowadzającej do lektury źródłowej publikacji:
Badaniem objęto ok. 10 tys. uczniów z 350 wylosowanych szkół z całej Polski. Jego głównym celem była ocena uczniów w zakresie umiejętności złożonych z języka polskiego i matematyki, podkreślanych w podstawie programowej Badanie dotyczyło tylko wybranych umiejętności zdobywanych w trakcie szkolnej edukacji. Jego istotą było sprawdzenie, w jakim stopniu uczniowie opanowują i rozwijają sprawność samodzielnego rozwiązywania problemów, jak sobie radzą ze zrozumieniem treści przekazu, jak poszukują dróg rozwiązania problemu, jak sami formułują wypowiedź, jak argumentują i uzasadniają swoje stanowisko.
O raporcie tym poinformował także, w artykule pt. ”Szkoły nie uczą samodzielnego myślenia” Portal Samorządowy. Oto fragment tego artykułu:
Pracownicy IBE sprawdzili umiejętności uczniów w dwóch obszarach: języka polskiego oraz matematyki. Okazało się, że pełnej interpretacji tekstu dokonał zaledwie 1 promil chodzących do podstawówek i 2 promile pierwszaków z gimnazjum. Wyniki uczniów ponadgimnazjalnych są równie słabe. Pełną punktację otrzymało 1,2 proc. uczniów z pierwszej klasy tego typu szkół i 1,9 proc. z ostatniej. Zaledwie 27 proc. uczniów ostatnich klas szkół ponadgimnazjalnych potrafiło uzasadnić wynik rozwiązania zadania matematycznego.
Cały artykuł TUTAJ
Źródło: www.portalsamorzadowy.pl
Oto dalszy ciąg informacji prasowej IBE:
Badanie przeprowadzono w grudniu 2011 r., wśród uczniów trzech etapów edukacyjnych (klasa IV szkoły podstawowej, klasa I gimnazjum oraz pierwsza i ostatnia klasa szkół ponadgimnazjalnych). Uczniowie uczestniczący w badaniu uczyli się według tzw. starej podstawy programowej. Wprawdzie uczniowie klasy I gimnazjum rozpoczęli naukę w gimnazjum według nowej podstawy, to badanie przeprowadzano zaledwie w trzecim miesiącu ich nauki.
W raporcie zaprezentowano zarówno wyniki testów z języka polskiego i matematyki, jak i wyniki badań kontekstowych, charakteryzujących środowisko szkolne i domowe uczniów, ich drogę edukacyjną oraz postawy związane z uczeniem się języka polskiego i matematyki.[…]
Wyniki badania „Szkoła samodzielnego myślenia” wskazują na wyraźne różnice w poziomie opanowania umiejętności rozwiązywania problemów na poszczególnych etapach edukacyjnych, zarówno w przypadku zadań z matematyki, jak i z języka polskiego. Generalnie im wyższy etap edukacyjny, tym lepiej radzili sobie uczniowie, choć nie dotyczy to uczniów z zasadniczych szkół zawodowych.
Największe różnice widoczne były między IV klasą szkoły podstawowej a I klasą gimnazjum. W przypadku języka polskiego widoczna jest ona m.in. w zakresie umiejętności pozyskiwania informacji z różnych tekstów, rozumienia całości tekstu, jak również w zakresie umiejętności tworzenia tekstu, argumentacji i interpretacji.
Niepokojąco słabo na każdym etapie nauczania wypadła umiejętność uzasadniania rozwiązania (zadania z matematyki) i wnioskowania (np. na podstawie informacji zawartych w tekście na lekcjach języka polskiego). Należy pamiętać, że badanie przeprowadzono w 2011 r. i objęci nim uczniowie nie uczyli się jeszcze według nowej podstawy programowej. Można jednak przypuszczać, że ta słabość nauczania umiejętności z zakresu języka polskiego i matematyki jest wciąż obecna w szkolnym nauczaniu także i dziś.[…]
Wyniki badania dostarczyły interesujących obserwacji dotyczących sposobu rozwiązywania problemów przez uczniów.
W szkole uczącej według starej podstawy programowej myślenie twórcze ulegało stopniowemu wypieraniu, a uczniowie stosowali wyuczone narzędzia, nawet w sytuacjach, gdy było to nieracjonalne lub nieekonomiczne. Widoczne było to na przykładzie zadań matematycznych w gimnazjum. Wprowadzenie narzędzi matematycznych do rozwiązywania zadań określonego typu i ich intensywne ćwiczenie powodowało, że myślenie uczniów często stawało się usztywnione i uczniowie dość mechanicznie podchodzili do stawianych problemów.
Ilustracją tego problemu w uczeniu się języka polskiego może być interpretacja tekstu poetyckiego. Wielu uczniów było bezradnych wobec tego wyzwania. Na poziomie szkoły podstawowej i gimnazjum częste były wypowiedzi jednozdaniowe lub kilkuzdaniowe, będące ledwie próbą sformułowania hipotezy interpretacyjnej.
Umiejętności interpretacyjne były już znacznie wyższe w szkole ponadgimnazjalnej, było to jednak często okupione bądź zbyt dużą dowolnością interpretacyjną i nadawaniem wierszowi znaczeń w nim nieobecnych, bądź schematyzmem. Częściej jednak nauka interpretacji oznaczała nie tyle kształcenie sprawności w rozwiązywaniu problemów, ile podsuwanie schematów i gotowych wzorów.
Podobnie jest w przypadku matematyki. Uczniowie nie potrafili oderwać się od schematycznego, rutynowego myślenia. Zazwyczaj całą swoją uwagę skupiali na przypomnieniu sobie schematu rozwiązania zadania, a nie na analizie przedstawionego problemu i określeniu zależności między wielkościami danymi i poszukiwanymi.
Cały artykuł „Szkoła samodzielnego myślenia – raport o tym, jak uczniowie radzą sobie z umiejętnościami złożonymi” TUTAJ
Raport: szkola-samodzielnego-myslenia
Źródło: www.ibe.edu.pl