Dzisiaj (16 stycznia 2024 r.) proponujemy lekturę fragmentów tekstu Aleksandry Kluj,  zaczerpniętego ze strony CEO, który pierwotnie został opublikowany w miesięczniku „Dyrektor Szkoły” nr. 1/2024:

„Wartość czasu jest tak wielka, że dla niektórych rozumne i efektywne jego wykorzystanie stanowi kluczową umiejętność, jaką dyrektor powinien doskonalić.”

 Tim Brighouse

Aby dyrektor mógł realizować z rozmysłem swoje najważniejsze zadania, musi dysponować tym, o co najtrudniej w dyrektorskiej pracy − czasem. Co zrobić, by go zyskać i stać się liderem nauczania?

Rola dyrektora szkoły w systemie edukacji jest kluczowa. To dyrektor jest przełożonym wszystkich pracowników, prowadzi nadzór pedagogiczny, odpowiada za finanse, zarządza nieruchomością i zajmuje się administracją. Zadania te związane są głównie z planowaniem, organizowaniem, decydowaniem i kontrolą działań. I zajmują dużo czasu oraz uwagi.

Tymczasem zarządzanie szkołą jest czymś innym niż przywództwo edukacyjne, które powinno być istotą dyrektorskiej pracy. Takie przywództwo związane jest z wytyczaniem wizji, koncentracją na rozwoju nauczycieli, tworzeniem środowiska sprzyjającego uczeniu się, budowaniem relacji w zespole czy motywowaniem jego członków i członkiń. Co zrobić, by móc w pełni zaangażować się w te działania? W największym skrócie: zacząć od wprowadzania małych zmian.

Mała zmiana, czyli jaka?

To niewielkie, ale celowe działanie, które ma usprawnić funkcjonowanie szkoły. Stosunkowo łatwo je wprowadzić bez wywracania do góry nogami obecnego porządku. Efekty mogą okazać się trudne do przecenienia.

Warto jednak pamiętać, że każda zmiana powinna służyć celom strategicznym szkoły. Małe zmiany wprowadzane w perspektywie pięciu lat przestają być małe, bo razem pozwalają dyrektorowi, nauczycielom, rodzicom i uczniom przenieść w inne miejsce.

Wprowadzenie małej zmiany organizacyjnej, która usprawnia pracę dyrektora albo w jakiś sposób szkoły, daje poczucie sukcesu – tak twierdzi Justyna Franczak, dyrektorka Szkoły Podstawowej nr 36 w Katowicach. I dodaje: To ważne w kontekście budowania własnej motywacji do wprowadzania zmian w ogóle. […]

By nie tracić czasu, poddaj refleksji swój sposób pracy

Zmiana w organizacji pracy szkoły musi być poprzedzona zmianą w postawie i stylu zarządzania samego lidera oraz przeglądem działań. Na początku warto poddać refleksji obecny sposób pełnienia funkcji. Pomocne mogą okazać się pytania:

-Jakie obowiązki najczęściej mnie zajmują? Ile czasu w ciągu dnia im poświęcam?

-Z jakich zadań mogę zrezygnować?

-Co utrudnia moją pracę?

-Jak zracjonalizować i zmniejszyć te obciążenia?

-Jakie zadania mogę delegować? Na czyje wsparcie mogę liczyć?

[…]

Wyznacz jeden dzień w tygodniu na spotkanie ze współpracownikami

Od dłuższego czasu organizuję tzw. „poniedziałki dyrektorskie”, czyli poranne spotkania z dyrektorem i z liderami zespołów zadaniowych − mówi Eliza Wróblewska-Hencel, wicedyrektorka Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Malechowie. Przyglądamy się wówczas zadaniom na dany tydzień i ustalamy podział odpowiedzialności. Kiedy wiemy, kto za co odpowiada, skuteczniej planujemy pracę. Takie krótkie spotkanie w gronie najbliższych współpracowników ogranicza też czas poświęcany na konsultacje w tygodniu.

Wicedyrektora przyznaje, że wiedza o tym, czym ma się zająć w najbliższym czasie, pomaga ustalać priorytety i tym samym ogranicza stres. Lubię organizować swoją pracę w formie tabeli. Pomaga mi to „widzieć” najważniejsze zadania. Zerkam na tablicę zawieszoną przy biurku, na której mam spisane te zadania z podziałem na dziś, ten tydzień i miesiąc, i dzięki temu wiem, czym koniecznie muszę się zająć, a co w razie mogę potrzeby przełożyć. […]

Planuj z wyprzedzeniem

Mirosława Turczyn, dyrektorka Szkoły Podstawowej w Lejkowie, zachęca do zaplanowania z góry planu pracy szkoły.

W jednym czytelnym dokumencie zbieramy wszystkie najważniejsze wydarzenia, jakie dzieją się w ciągu roku, wraz z informacjami o dniach wolnych od zajęć dydaktycznych. Jeszcze w sierpniu decydujemy o terminach wywiadówek, rad klasyfikacyjnych, datach wystawiania ocen przewidywanych i ostatecznych. Część z tych terminów wynika z organizacji roku szkolnego ujętych w przepisach prawa oświatowego, a część jest rezultatem ustaleń nauczycieli, rodziców i samorządu uczniowskiego.[…]

Zrezygnuj z dokumentacji papierowej i zastąp ją chmurą

Plan pracy szkoły – mówi Justyna Franczak – tworzą w mojej placówce zespoły nauczycieli (przedmiotowe, zadaniowe) w oparciu o wnioski z nadzoru, wnioski z poprzedniego roku szkolnego i priorytety wyznaczone przez MEiN. Poświęcamy na realizację tego zadania jedną radę pedagogiczną. Pracujemy warsztatowo. W tym roku postanowiłam zrezygnować z papierowej dokumentacji i przenieść rezultaty do chmury. […]

Z dokumentacji papierowej zrezygnował też Łukasz Koss, dyrektor Zespołu Szkół w Jezierzycach. Korzysta z chmury. Zbieranie wszystkich dokumentów w chmurze bardzo ułatwia pracę i usprawnia komunikację – twierdzi. Google umożliwił szkołom bezpłatne korzystanie ze wszystkich narzędzi, jakie oferują dla edukacji. Uruchomiliśmy więc swoją domenę szkolną, korzystamy z możliwości tworzenia formularzy, by szybko zebrać głosy w bieżących sprawach. Online pracujemy nad IPET-ami, planem pracy szkoły czy pracy zespołów.

Czy w szkole, którą prowadzi Łukasz Koss, drukowane są jakiekolwiek dokumenty? Nie – zapewnia. Uważam, że to nie ma sensu. Wszystko mam na dysku, który archiwizuję i regularnie tworzę kopię. To, co trzeba podpisać, podpisuję podpisem kwalifikowalnym.

Włącz rodziców do pracy nad programem wychowawczo-profilaktycznym

O tym, że dyrektor nie musi wszystkiego, zapewnia Justyna Franczak. Zauważa przy tym, że niektóre działania w szkole mają miejsce, bo zawsze tak było, bo zespół się do nich przyzwyczaił, bo ktoś jest do nich bardzo przywiązany. W efekcie trudno zrezygnować z tych działań albo spojrzeć na ich realizację inaczej. […]

Zakończenie, czyli małymi krokami do dużych zmian

Wprowadzenie małej, lecz skutecznej zmiany, poza satysfakcją i poczuciem sukcesu pozwala przyjrzeć się etapom wprowadzania zmiany w ogóle. Zobaczyć jak w soczewce potknięcia w planowaniu i realizacji, zastanowić się, co można zrobić inaczej. Zyskać bezcenne doświadczenie wdrażania − przekonuje Sylwia Żmijewska-Kwiręg, dyrektorka programowa CEO, szefowa programu „Szkoła ucząca się” i kierowniczka Studiów Podyplomowych Liderów Oświaty. Wprowadzanie zmiany jest też nieodłącznym aspektem przywództwa. A przy tym okazją do uczenia się o sobie − jakie mam zasoby, a jakie ograniczenia, na co moja rada jest gotowa, a na co nie.

Według Sylwii Żmijewskiej-Kwiręg każda kolejna drobna zmiana jest ważnym krokiem w tworzeniu warunków do tego, by w szkole uczyło się i pracowało lepiej. Zarówno dyrektor, jak i nauczyciele oraz pracownicy administracyjni dzięki zmianie:

-rozwijają swoje indywidualne kompetencje a w konsekwencji wzmacniają zespół,

-który staje się silniejszy i zgrany,

-poznają użyteczne we współpracy narzędzia, np. dotyczące komunikowania się,

-zyskują odwagę do podejmowania decyzji i poczucie sprawczości,

-zwiększają zaufanie do siebie nawzajem, zwłaszcza jeśli zmiany przynoszą korzyści.

Na koniec warto zaznaczyć, że błędy podczas różnych prób wprowadzania zmiany są nieuniknione i nie warto poświęcać im więcej uwagi, niż to konieczne. Tim Brighouse zachęca: Popatrz w lustro, powiedz sobie „no dobrze, mam nauczkę” i pracuj dalej. Pamiętaj, że Twój zespół pozostanie wobec Ciebie lojalny w lepszych i gorszych momentach.

Cały tekst: „Efektywne zarządzanie szkołą”  –  TUTAJ

Źródło: www.ceo.org.pl.