Portal Prawo.pl zamieścił zapis rozmowy z prof. Bartoszem Molikiem – rektorem  Akademii Wychowania Fizycznego w Warszawie, specjalistą z zakresu sportu osób z niepełnosprawnością. Oto obszerne fragmenty tego tekstu:

Foto: www.prawo.pl

Prof. dr hab. Bartosz Molik – rektor Akademii Wychowania Fizycznego w Warszawie

Prof. Bartosz Molik: Około 90 proc. dzieci w Polsce nie nadaje się do uprawiania sportu

[…]

Beata Dązbłaż: – Czy  dzieci i młodzież z niepełnosprawnością powinny ćwiczyć na lekcjach WF? Może nie jest to dobre dla ich zdrowia?

Bartosz Molik: – Wręcz przeciwnie – osoby z niepełnosprawnością jeszcze bardziej potrzebują aktywności fizycznej niż osoby pełnosprawne. Od lat jest już udowodnione, że osoba z niepełnosprawnością, która nie ćwiczy, nie trenuje, choruje częściej. W konsekwencji wydaje się na leczenie takiej osoby więcej pieniędzy. Nasze postulaty, które kierujemy między innymi do Ministerstwa Zdrowia, sprowadzają się do tego, że ćwiczenia z osobą z niepełnosprawnością podczas zajęć wychowania fizycznego, są doskonałą i efektywną profilaktyką. Zatem odpowiadając na pytanie, czy dzieci z niepełnosprawnością powinny ćwiczyć, trzeba jasno powiedzieć, że zdecydowanie tak. Prawdziwym dramatem dla tych dzieci, szczególnie mających edukację indywidualną, w domu, jest brak jakiegokolwiek ruchu.

– Czy jakiś rodzaj niepełnosprawności całkowicie wyklucza z wychowania fizycznego w szkole?

– Jako specjalista adaptowanej aktywności fizycznej i sportu niepełnosprawnych, nie widzę takiego rodzaju niepełnosprawności. Nawet osoby ze znacznym stopniem niepełnosprawności np. z powodu ciężkiego uszkodzenia narządu ruchu czy z porażeniem mózgowym, dystrofią mięśniową czy chorobami metabolicznymi, nie są wykluczone z możliwości uczestnictwa w różnych formach aktywności fizycznej. Warto zaznaczyć, że zajęcia te powinny być odpowiednio dostosowane do potrzeb i możliwości ćwiczącego, zindywidualizowane. Powinny mieć właściwą intensywność, a dobór ćwiczeń powinien uwzględniać wszelkie wskazania i przeciwwskazania.

Dziecko z porażeniem mózgowym, jeżdżące na wózku, nie będzie grało w piłkę z pełnosprawnymi dziećmi, ale niektóre formy aktywności można zaadaptować tak, żeby dzieci wspólnie w nich uczestniczyły. Natomiast generalnie w żadnym wypadku nie ma przeciwwskazań, które ograniczałyby aktywność fizyczną dzieci z różnymi niepełnosprawnościami. Na pewno nauczyciel wychowania fizycznego powinien mieć wytyczne, jak prowadzić zajęcia dla nich. Powinien posiadać odpowiednią wiedzę, a wszystkie wątpliwości powinien konsultować z lekarzem specjalistą i fizjoterapeutą. Najczęściej ograniczona jest w takich przypadkach intensywność wysiłku. Natomiast wskazane są ćwiczenia lżejsze, głównie o charakterze tlenowym – dłuższe o umiarkowanej intensywności. Oczywiście zdarzają się np. tzw. rzuty choroby, które mogą okresowo uniemożliwiać dziecku ćwiczenie. Najczęstsze rodzaje niepełnosprawności u dzieci i młodzieży szkolnej to niepełnosprawność intelektualna, w tym zespół Downa, niepełnosprawność narządu wzroku, niepełnosprawność narządu ruchu. Do każdej z tych grup są inne wskazania, jeśli chodzi o rodzaj ćwiczeń wykonywanych na WF-e. […]

– Co powinno się zmienić, czy to kwestia świadomości, wiedzy samych nauczycieli WF, dyrekcji szkoły, czy też rodziców?

– Cały czas nad tym myślimy, szczególnie tworząc z MEiN trzeci cykl naszego programu „WF z AWF – Aktywny Dziś dla Zdrowia w Przyszłości”. Już w 2021 roku nasze badania wykazały, że wydolność krążeniowo-oddechowa dzieci i młodzieży w Polsce w okresie 11 lat spadła o kilkanaście procent. Ona istotnie pogarszała się już w latach 90. w porównaniu do lat 80. i 70. XX wieku. Teraz jest jeszcze gorzej. W tym roku skorzystaliśmy w naszych badaniach z dobrych praktyk stosowanych w Stanach Zjednoczonych, Australii i Kanadzie, wprowadzając nową baterię testów. Dotyczy ona oceny fundamentalnych umiejętności ruchowych. Między innymi, wśród dzieci z klas 1-3 testujemy umiejętność wykonywania podstawowych czynności ruchowych np. bieganie, skakanie przez skakankę, przewrót w przód. Nie po to, aby selekcjonować i oceniać, które dzieci są sprawniejsze, tylko po to, by zobaczyć czy społeczeństwo jest sprawne. Wstępne dane wskazują, że 94 proc. dzieci z klas 1-3, które przebadaliśmy, nie posiada minimalnego poziomu fundamentalnych umiejętności ruchowych. To jest dramatyczny wynik, gdyż pokazuje, że nasze społeczeństwo nie jest zdrowe. Konsekwencje takiego stanu będą widoczne za kilkanaście lat. Dlatego wdrażamy program „Aktywny Dzisiaj dla Zdrowia w Przyszłości”.

Co trzeba zrobić na już?

Naszym celem jest zadbanie o to, żeby społeczeństwo było zdrowe, ale żeby tak było, dzieci powinny opanować podstawowe umiejętności ruchowe. I tu jest duży błąd w edukacji, bo WF w klasach 1-3 prowadzą najczęściej nauczyciele edukacji wczesnoszkolnej, którzy nie są specjalistami w tej dziedzinie. Gdyby odwrócić sytuację i nauczanie matematyki powierzyć nauczycielowi WF-u, rodzice by się oburzyli. Gdy jest odwrotnie, niewiele osób zauważa jakikolwiek problem.

Gdybyśmy dzieci w klasach 1-3 uczyli, że aktywność fizyczna jest ważna, jest wartością, gdybyśmy uświadamiali jaką radość i korzyści daje ruch i sport, z wiekiem dzieci same miałyby do tego inne podejście. Teraz problemem jest, że społeczeństwo nie jest świadome zagrożenia. Rodzice dbają o to, aby ich dzieci były jak najlepiej wykształcone, uczestniczyły w jak największej liczbie zajęć pozaszkolnych, korepetycjach, osiągały sukcesy. Na dalszy plan odsuwają zagadnienia związane z aktywnością fizyczną i właściwym odżywianiem. A przecież zdrowie jest najważniejsze. Rodzice boją się o to, że WF nie wyjdzie na dobre ich dzieciom z niepełnosprawnością? […]

– Jakie warunki powinna stworzyć szkoła dzieciom z niepełnosprawnością na lekcjach WF?

– To zależy oczywiście od rodzaju niepełnosprawności. Dla dziecka niewidomego czy niesłyszącego będzie zupełnie inna forma adaptacji niż dla dziecka, które np. jeździ na wózku. Dobre rozwiązania wprowadzono w wielu szkołach wyższych. Osoba z niepełnosprawnością ma wsparcie asystenta. Mam nadzieję, że takie systemowe rozwiązanie umożliwi inicjatywa pana prezydenta, tj. wprowadzenie ustawy o asystencji osobistej dla osób z niepełnosprawnością.

– To w takim razie odpowiedzialność tylko MEiN?

Myślę, że ministerstwa powinny połączyć siły w tej kwestii – Ministerstwo Zdrowia, Ministerstwo Sportu i Turystyki, MEiN oraz Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej. My też planujemy pewne działania w tym zakresie, ale na razie za wcześnie, by o tym mówić. Zawsze warto pamiętać o organizacjach społecznych, które zajmują się sportem osób z niepełnosprawnościami. Dzieci często nie wiedzą, że są dyscypliny sportowe dla osób z niepełnosprawnościami. Tymczasem np. w Warszawie jest ponad 50 organizacji, które oferują uprawnianie sportu osobom z różnymi niepełnosprawnościami. W mniejszych miastach też są takie kluby, a częstym problemem trenerów jest dotarcie do osób z niepełnosprawnością. […]

Cały zapis wywiadu  „Prof. Bartosz Molik: Około 90 proc. dzieci w Polsce nie nadaje się do uprawiania sportu” 

–  TUTAJ

Źródło: www.prawo.pl