Tym razem wypatrzyliśmy tekst, który na swoim blogu OK. NAUCZANIE zamieściła Danuta Sterna. Zamieszczamy go bez skrótów::

Rysunek: Danuta Sterna

Pielęgnowanie tolerancji na błędy w klasie

Nauczyciele mogą pomóc uczniom pokonać strach przed popełnieniem błędu, pokazując im, że błędy są tylko częścią procesu uczenia się. W tym wpisie sześć propozycji, jak pracować z błędem.

Nikt nie lubi popełniać błędów. Unikamy ich. Jeśli je popełniamy, to sami czujemy się niekompetentni i inni też tak nas postrzegają.

Dużo się teraz mówi o edukacyjnej roli błędu i wykorzystywania go w uczeniu się. Oskarża się szkołę, że napiętnuje błędy. Jednak zauważmy, że nie tylko szkoła tak czyni. W dzieciństwie, w dorosłym życiu, w pracy nikt nie jest zadowolony z błędów.

Problem tkwi w każdym z nas. Za wszelka cenę chcemy uniknąć błędów, aby inni oceniali nas wysoko. Jeśli młody człowiek nie nauczy się wykorzystywać błędów i przekuwać ich w sukces, to obawa przed błędem zostanie mu na całe życie. Dlatego tak ważne jest, aby w szkole błąd był traktowany, jako pomoc w uczeniu się. Uczniowie powinni uznać popełnianie błędów za naturalną część procesu uczenia się i wykorzystywać go do głębokiego uczenia się.

Co może zrobić nauczyciel?

1.Układanie „puzzli” 

Uczniowie dostają materiał podzielony na części i mają z niego złożyć całość. Dokonują prób, zmieniają układ, aż znajdą najbardziej odpowiedni. Ich pierwsze dopasowania nie są dobre, można je uznać za błędne. To ćwiczenie pokazuje uczniom, że na błędach uczymy się, gdyż pierwsze próby niewłaściwe z czasem pomagają dokonać właściwego dopasowania. Ćwiczenie uczy eksperymentowania, negocjowania i uzasadniania.

Autor artykułu z którego korzystam proponuje zacząć od ćwiczenia z komiksem. Uczniowie otrzymują obrazki i mają je ułożyć we właściwej kolejności, identyfikują kluczowe elementy historii (np. fabułę, scenerię, postacie, punkt widzenia, temat). Następne ćwiczenie może polegać na ułożeniu fragmentów tekstu w logiczną całość.

2.Skupienie na istocie 

Ćwiczenia polega na wykreśleniu z tekstu mniej istotnych treści i pozostawienie tylko tych, które będą przydatne.

Pomaga to zapamiętać tekst i wyłowić sedno.

Carl Slatera powołuje się na strategię GIST, która zaleca uczniom poszukiwanie w tekście odpowiedzi na pytania: kto, co, kiedy, gdzie, dlaczego i jak. Na podstawie swoich odpowiedzi uczniowie opracowują streszczenie zawierające maksymalnie 20 słów.

Ćwiczenie wymaga od uczniów ograniczenia streszczenia, wiąże się to z podejmowaniem prób i zmianami. Uczniowie widzą, że mogą popełniać na początku błędy, a poprawianie ich kieruje do dobrego wykonania zadania.

3.Krytyczne myślenie

Aby stworzyć kulturę w klasie prawdziwie otwartą na błędy, nauczyciele muszą nie tylko akceptować ich popełnianie przez uczniów, ale także aktywnie kształtować własną tolerancję na błędy. Uczniowie muszą widzieć, że błędy popełniają też dorośli i jak sobie z nimi radzą.

Nauczyciel może modelować pracę nad rozwiązaniem problemu, może zadawać sobie głośno pytania:

-Jaki tu widzę problem?

-Z czego mogę skorzystać?

-Czy to zamierzam zrobić ma szansę sukcesu?

-Co się stanie, gdy tak zrobię?

-Czy są inne możliwości?

Może też komentować swoje działania głośno: Szkoda, że nie wybrałem innej drogi; Może lepiej zacząć od nowa?; Nie wykorzystałem jednej danej, muszę wrócić. Dobrze jeśli uczniowie widzą, że każdy pokonuje trudności.

4.Burza mózgów

Dobrze wykonana technika burzy mózgów polega na zgłaszaniu propozycji bez ich wstępnego oceniania. Powstaje lista i dopiero wtedy można zastanowić się, która jest realna do wykonania i która będzie najlepsza. Dzięki tej technice uczniowie widzą, że jest dużo możliwości i trzeba wybrać najlepszą.

5.Rozumowanie, a nie wynik

Uczniowie powinni widzieć, że nauczyciel ceni ich sposób rozwiązywania problemu, a nie tylko sam efekt. Jeśli tak jest, to uczniowie podejmują wyzwania i szukają różnych dróg dla rozwiązania problemu, a nie liczą, że ktoś im poda rozwiązanie, które ich doprowadzi do dobrego wyniku.

6.Planowanie przyszłości

Ważne jest co robimy z popełnionym błędem. Oczywiście możemy go poprawić, ale jeszcze ważniejsze jest, aby zastanowić się co go spowodowało, i jak postępować w przyszłości, aby go nie popełnić.

Błędy mogą wynikać z różnych powodów, mogą być spowodowane nieuwagą, a też błędnym rozumowaniem i również brakiem danych.

Uświadomienie sobie przyczyn jest niezwykle istotne dla unikania błędu w przyszłości.

Inspiracja artykułem:  Carla Slatera 

Źródło: www.oknauczanie.pl