Przed tygodniem (13 marca 2021r.), w materiale zatytułowanym „Profesor Śliwerski krytycznie o raporcie „Poza horyzont – Kurs na edukację”, prezentowaliśmy opinię autora bloga PEDAGOG o publikacji, w której o przyszłości polskiej edukacji wypowiadali się uczeni, nie będący pedagogami. Dziś, po zapoznaniu się z informacją o pewnej konferencji online, która odbyła się z inicjatywy bardzo nietypowego organizatora, proponujemy lekturę kolejnych postów z bloga PEDAGOG – tym razem prezentujących wypowiedzi profesorów pedagogiki:

3 marca [2021r.] w auli biblioteki Wyższej Szkoły Policji w Szczytnie odbyła się międzynarodowa konferencja online pt. „Edukacja w pandemii. Nowe zjawiska, zagrożenia i szanse. Perspektywa edukacji (nie tylko) służb państwowych”. Tym razem przedsięwzięcie zostało zorganizowane przez Instytut Nauk Społecznych Wydziału Bezpieczeństwa i Nauk Prawnych. Patronat honorowy nad konferencją objął Mariusz Kamiński — Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji, natomiast Komendant Główny Policji, gen. insp. dr Jarosław Szymczyk, objął funkcję przewodniczącego komitetu honorowego.

Tematyka konferencji dotyczyła pandemii koronawirusa SARS-CoV-2, który stał się jednym z zasadniczych zmiennych kształtujących różne wymiary egzystencji człowieka we współczesnym świecie, a jej wpływ na wszystkie sfery życia człowieka jest oczywisty i niepodważalny. Dostrzegane są jej następstwa w obszarze społecznym, prawnym, edukacyjnym i kulturowym. W dynamicznie zmieniającej się pandemicznej rzeczywistości, jedną z tych przestrzeni, która wymaga większego wysiłku adaptacyjnego i akomodacyjnego, jest przestrzeń edukacyjna podlegająca od wielu miesięcy dynamicznym przeobrażeniom. Pojawiają się jej nowe formy, ale również zagrożenia, ryzyko i – nie zawsze – pozytywne następstwa. Już w pierwszej fazie pandemii działalność edukacyjna konfrontowała się z wieloma ograniczeniami, później z niepewnością, aby następnie przejść do etapu podjęcia trudu wdrażania zmiany koniecznej dla utrzymania jakości m. in. takich procesów, jak: wychowania, uczenia się czy nauczania.

[…] Wśród prelegentów znaleźli się znani i cenieni w świecie nauki specjaliści z dziedziny pedagogiki, socjologii i resocjalizacji, z polskich i zagranicznych ośrodków naukowych m. in.: prof. dr hab. Bogusław Śliwerski z Uniwersytetu Łódzkiego, doktor h.c. multi; prof. dr hab. Zbyszko Melosik z Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu, doktor h.c. Uniwersytetu Szczecińskiego; prof. dr hab. Marek Konopczyński z Uniwersytetu w Białymstoku. W konferencji uczestniczyli także przedstawiciele uczelni zagranicznych m. in. prof. Zoryana Kovalczuk i dr Yuriy Nazar z Państwowego Uniwersytetu Spraw Wewnętrznych Ukrainy; Tille Maurer z Akademii Policyjnej Dolnej Saksonii (Niemcy); prof. Martins Sprindzas z Wyższej Szkoły Straży Granicznej Republiki Łotewskiej w Rezekne. […]

Celem konferencji była próba zdiagnozowania stanu współcześnie funkcjonującej w dobie pandemii edukacji, a w szczególności zmian w niej zachodzących czy nowych zjawisk pojawiających się w jej przestrzeni. Nie sposób nie zauważyć już zachodzących w jej zakresie przeobrażeń organizacyjnych czy wdrażania innych niż dotychczas sposobów pracy dydaktycznej, wychowawczej i resocjalizacyjnej — zazwyczaj powiązanych z narzędziami komunikacji elektronicznej. […]

Więcej – na stronie WSP w Szczytnie: „Edukacja w pandemii. Nowe zjawiska, zagrożenia i szanse” – TUTAJ

x           x           x

O konferencji tej nie wiedzielibyśmy, gdyby nie blog prof. Śliwerskiego. Treści dwóch wygłoszonych tam wykładów poświęcił on dwa posty na blogu PEDAGOG: „Edukacja w dobie pandemii” – 17 marca i „Edukacja w dobie pandemii – klęska czy szansa?” – 18 marca. Oto fragmenty obu tych tekstów wraz z linkami do ich pełnych wersji:

Edukacja w dobie pandemii

[…]

Inspirujące było wystąpienie prof. Zbyszko Melosika z UAM w Poznaniu, który mówił o pandemii, edukacji i tożsamościowych problemach współczesnej młodzieży. Każdy z nas mógł bowiem odnieść treść tego wystąpienia do różnych raportów z badań naukowych i własnych doświadczeń.

Prof. Z. Melosik zwrócił uwagę na następujące kwestie:

1.Brak egzystencjalnego bezpieczeństwa okazał się następstwem negatywnych następstw globalizacji niejako ją wstrzymując. Pandemia sparaliżowała bowiem cały świat, toteż to, co dotychczas było lokalne, nagle mogło pojawić się wszędzie. Co jakiś czas zamiera życie w miastach, na plażach, gdzie tłumy przechodniów lub wczasowiczów cieszyły się swoją obecnością, ale też były przed pandemią postrzegane negatywnie. W wyniku lockdownu ich brak wywołuje frustrację, zanik poczucia entuzjazmu, ekscytacji.

2) Pandemia stała się faktem społecznym i kwintesencją społeczeństwa ryzyka. Wiemy czego nie wiemy i nie wiemy, czego nie wiemy. Pojawiają się różne warianty przyszłości, którym towarzyszy chaos myślenia negatywnego. Brak kontroli nad przyszłością zwiększa lęk, poczucie bezradności, oczekiwanie na zło. Kim zatem jesteśmy w tak trudnym okresie – optymistami czy pesymistami? Ustawiczne oglądanie wiadomości z komunikatami na temat zmarłych i zakażonych nie sprzyja równowadze emocjonalnej.

3) W świetle analizowanych przez Profesora badań naukowych  (gł. USA) – nastąpiło zmniejszenie poczucia kontroli nad własnym życiem i relacjami społecznymi, które wypiera koncentracja na zdrowiu, finansach, wykształceniu. Pogorszyło się emocjonalne życie. Straciliśmy kontakt z kulturą smaku, zapachu, dotyku. Nic dziwnego, że zamknięci w domach sięgamy po przekąski, które rozładowują napięcia, zły nastój, nudę.

4) Digitalizacja codziennego życia  skutkuje przesyceniem, do którego dochodzi  na skutek edukacji zdalnej. Właściwie, całe nasze życie zostało przeniesione do rzeczywistości wirtualnej z wszystkimi tego konsekwencjami. To, co w realnych warunkach wymagało długiego procesu (np. nawiązywanie przyjaźni, relacji partnerskich), w wirtualnym świecie nabiera zupełnie innego tempa. Widać w komunikatorach społecznych łaknienie akceptacji, niemalże wymuszanie otrzymywania pozytywnych komentarzy, tzw. lajków.

5) Rozwinął się i kwitnie rynek gier komputerowych (przyrost o 80 %). Już nawet WHO pozytywnie wypowiada się na temat korzystania przez młodzież z gier komputerowych, gdyż mają one pozytywny wpływ na psychikę młodych ludzi. Natomiast spadł poziom aktywności fizycznej;

6) Młodzież i dorośli doświadczają pustki egzystencjalnej. Część osób całkowicie lekceważy zasady bezpieczeństwa, a szczególnie mężczyźni, którzy uważają, że noszenie masek jest niemęskie. Niektórym wydaje się, że wirus może przestać istnieć za pomocą dotknięcia czarodziejskiej różdżki. Pojawia się gra w ryzyko, jakaś absurdalna rywalizacja, kto pierwszy zachoruje na Covid-19. […]

Cały tekst „Edukacja w dobie pandemii”  –  TUTAJ

Edukacja w dobie pandemii – klęska czy szansa?

Nawiązując do przywołanej wczoraj relacji z konferencji w Wyższej Szkole Policji w Szczytnie, podzielę się poglądami wyrażonymi w referacie przez prof. Marka Konopczyńskiego z Uniwersytetu w Białymstoku, który mówił o pozytywnych aspektach zdalnej edukacji. Były wiceprzewodniczący Komitetu Nauk Pedagogicznych PAN akcentował następujące kwestie:

Niewątpliwie pandemia „przeorała” wszystkie sfery ludzkiego życia na całym świecie. Zaburzyła zatem także pracę szkół i innych placówek oświatowych. Edukacja niesie z sobą kłopoty, bowiem osłabia kondycję uczniów, nauczycieli i rodziców. Jednak Profesor nie uważa, że szybki powrót do szkół będzie korzystny, skoro mamy do czynienia z tak poważnym zagrożeniem ludzkiego życia. 

M. Konopczyński przypomniał dane z raportu  „Nastolatki w sieci”, z którego wynika, że izolacja uczniów od nauczycieli jest szansą edukacyjną dla zmian w szkołach.  Pandemia odsłoniła bowiem nie tylko bolączki reform polskiej edukacji, ale zarazem  wskazała na zasoby, które do tej pory nie były w niej wykorzystywane. W okresie stacjonarnej edukacji bardzo rzadko były wykorzystywane elektroniczne  środki dydaktyczne.

Wprawdzie w edukacji zdalnej ograniczona jest funkcja socjalizacyjno-wychowawcza szkoły, ale przed pandemią była ona postrzegana jako mało istotne zadanie tej placówki. Sposób organizacji pracy szkół był niedostosowany do założonych funkcji wychowawczych. Tak więc już znacznie wcześniej nie były rozwijane tzw. kompetencje miękkie.

Edukacja może być w wyniku pandemii szansą dla zmian, a nie porażką. Nauczyciele  wprawdzie chcą zrzucić winę za niepowodzenia uczniów na pandemię, na brak bezpośredniego z nimi kontaktu, ale chyba nie są najlepiej przygotowani do tej formy kształcenia. […]

Profesor M. Konopczyński formułował pytania do dyskusji: Czy skoro w okresie zamknięcia szkół nastąpił spadek wiedzy i umiejętności uczniów aż o 70 proc., to może szkoły powinny przestać wtłaczać im do głów wiedzę na poziomie sprzed pandemii? Może część wiedzy jest naprawdę zbędna? Może jest to korzystne dla rozwoju dzieci i młodzieży? Czy przyrost wiedzy jest jedyną miarą sensu edukacji i pomiaru spełniania przez szkoły funkcji dydaktycznej?

Wyniki badań PISA z 2019 r. wykazały, że osiągnięcia polskich piętnastolatków były gorsze od poprzedniego  pomiaru, a przecież nie było pandemii. Dydaktyka stacjonarna zatem wcale nie jest najlepsza. Uczniowie uważają, że nie uczęszczając do szkoły nie tracą na tym. Dla nich ważniejsze są pozaszkolne relacje rówieśnicze, także te zawierane w cyberprzestrzeni.

Podsumowując swoją wypowiedź M. Konopczyński dodał, że edukacja zdalna jest szansą na zdobywanie wiedzy przez dzieci i młodzież w sposób samodzielny. Także dla rodziców stała się szansą na zbliżenie się do własnych dzieci. […]

Cały tekst „Edukacja w dobie pandemii – klęska czy szansa?”  –  TUTAJ

Źródło: www.sliwerski-pedagog.blogspot.com/

Komentarz redakcji:

I tylko szkoda, że do kompletu brakuje nam streszczenia wykładu prof. dra hab.. Bogusława Śliwerskiego. Może jeszcze przełamie swoją skromność, i podzieli się z czytelnikami swego bloga tą informacją – wtedy i my udostępnimy ten post naszym czytelniczkom i czytelnikom.[WK]