Przed kilkoma dniami na stronie NIK zamieszczono obszerną informację, zatytułowaną „NIK o cyfryzacji szkół”. Jest ona podsumowaniem wyników badań, jakie przeprowadziła Najwyższa Izba Kontroli na wniosek sejmowej Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży z dnia 23 kwietnia 2015 roku. Cel główny kontroli, to poszukiwanie odpowiedzi na pytanie: Czy program cyfryzacji szkół przyniósł spodziewane rezultaty i przyczynił się do upowszechnienia nowych technologii w procesie nauczania?

Kontrolą objęto: Ministerstwo Edukacji Narodowej, Ośrodek Rozwoju Edukacji w Warszawie a przede wszystkim 30 szkół/zespołów szkół samorządowych. Przeprowadzono także badanie kwestionariuszowe na terenie 489 szkół/zespołów szkół samorządowych. Oto obszerne fragmenty opublikowanej informacji:

Na program „Cyfrowa szkoła”, którego celem było przygotowanie i udostępnienie szkołom elektronicznych zasobów edukacyjnych,  wydano  ponad 60 mln zł: ponad 46 mln zł z budżetu państwa, a blisko 14 mln zł z zasobów samorządu terytorialnego. Programem „Cyfrowa szkoła” objęto 432 szkoły podstawowe. Zgodnie z założeniami – w ramach programu i projektów komplementarnych – szkołom udostępniono platformę edukacyjną „E-podręczniki” z 62 elektronicznymi podręcznikami do kształcenia ogólnego oraz 2,7 tys. innych elektronicznych materiałów edukacyjnych. Ponadto przygotowano  18 audycji oświatowych na portalu edukacyjnym TVP SA. Zmodernizowano również internetowy portal wiedzy dla nauczycieli „Scholaris” udostępniając na nim ok. 25 tys. materiałów edukacyjnych, a także zorganizowano odpowiednie szkolenia dla nauczycieli w zakresie stosowania technologii informacyjno – komunikacyjnych.

W ocenie NIK program „Cyfrowa szkoła” wraz z działaniami realizowanymi w ramach czterech projektów dofinansowanych z Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007 – 2013 przyniósł założone efekty w postaci przygotowania i udostępnienia szkołom elektronicznych zasobów edukacyjnych. Z drugiej jednak strony Izba zwraca uwagę na krótki okres funkcjonowania programu w szkołach w postaci praktycznych zajęć edukacyjnych z zastosowaniem nowoczesnych technologii – od stycznia do czerwca 2013 r. Nie pozwoliło to na uzyskanie wymiernych rezultatów (np. w postaci poprawy efektów nauczania) w szkołach objętych programem. Dodatkowo po zakończeniu „Cyfrowej szkoły”  nie wprowadzono, zakładanego docelowo, programu wieloletniego cyfryzacji szkół. […]

Program „Cyfrowa szkoła” przyniósł tylko doraźne efekty w zakresie wyposażenia w niewielkiej liczbie 432 szkół nim objętych, podczas gdy w kraju jest ponad 30 tys. placówek. Wyposażenie informatyczne kontrolowanych 30 szkół opierało się w znacznym stopniu na pracowniach komputerowych pochodzących z centralnych zakupów dokonywanych w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego Rozwój Zasobów Ludzkich w latach 2005-2008 oraz sprzęcie nabywanym w ramach projektów edukacyjnych realizowanych w Regionalnych Programach Operacyjnych. […]

Ogólnopolskie badanie pokazuje także, że przygotowanie dzieci i młodzieży do korzystania z technologii informacyjno – komunikacyjnych następuje na zasadzie samoedukacji i odbywa się głównie w domu, przy wsparciu starszego rodzeństwa (blisko 24 proc. odpowiedzi) i rodziców (22 proc. odpowiedzi), a tylko w niewielkim stopniu w szkole (9,7 proc. odpowiedzi).

NIK podkreśla, że nauczyciele korzystając z elektronicznych materiałów dydaktycznych sięgają głównie po te powszechnie dostępne w internecie i własne. W niewielkim stopniu wykorzystują natomiast materiały przygotowane w ramach programu „Cyfrowa szkoła” zasoby dostępne na platformie edukacyjnej „E-podręczniki” i portalu „Scholaris”.

Tymczasem na realizację projektu „E-podręczniki” wydano blisko 47 mln  zł. Poza podręcznikami elektronicznymi opracowanymi w ramach projektu, na wnioski wydawców do użytku szkolnego dopuszczono jeszcze 79 innych podręczników, przygotowanych w formie elektronicznej. […] Jednak z badania kwestionariuszowego, przeprowadzonego przez NIK w 489 szkołach i zespołach szkół wynika, że w roku szkolnym 2016/2017 elektroniczne podręczniki do kształcenia ogólnego zastosowało niecałe 6 proc. badanych szkół, zaś podręczniki opracowane w projekcie „Epodręczniki” – tylko 1 proc. szkół.

Także funkcjonujący od 13 lat portal „Scholaris” nie stał się głównym źródłem elektronicznych materiałów wykorzystywanych przez nauczycieli, choć to im był dedykowany. Na modernizację portalu wydano blisko 15 mln zł. Umieszczono na nim zasoby edukacyjne odpowiadające 75 proc. treści obowiązującej podstawy programowej kształcenia ogólnego. Ponadto portal wyposażono w narządzie umożliwiające nauczycielom tworzenie z jego zasobów gotowych lekcji.[…]

Uwagi i wnioski NIK

Najwyższa Izba Kontroli wnioskuje do Ministra Edukacji Narodowej o:

-monitorowanie skuteczności i efektywności cyfryzacji szkół realizowanej w ramach programów dofinansowywanych ze środków europejskich;

-udostępnienie do wykorzystania szkołom narzędzia do prowadzenia elektronicznego dziennika przygotowanego w projekcie „Scholaris – portal wiedzy dla nauczycieli”;

-rozważenie możliwości przeprowadzenia ewaluacji portalu „Scholaris” w celu oceny jego skuteczności jako narzędzia wspomagającego pracę szkół i nauczycieli.

Do Ministra Rozwoju i Finansów o zapewnienie w systemie realizacji programów operacyjnych możliwości kwalifikowania do współfinansowania ze środków europejskich wydatków na dodatkowe wynagrodzenie roczne pracowników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę w ramach projektów, należne (odpowiednio do czasu zatrudnienia) za ostatni rok ich realizacji.

Plik pdf „NIK o cyfryzacji szkół – informacje szczegółowe”   –  TUTAJ

Cały komunikat „NIK o cyfryzacji szkół”   –   TUTAJ

Źródło: www.nik.gov.pl