NASK Państwowy Instytut Badawczy opublikował w 2019 roku Raport z ogólnopolskiego badania uczniów „Nastolatki 3.0”. Uznaliśmy, że choć badanie daje obraz problemu przed okresem pandemii i nauczania zdalnego, to jednak warto przypomnieć jego wyniki.
Poniżej udostępniamy dwie pierwsze części tej publikacji: „Wprowadzenie”i „Najważniejsze wnioski z badania” oraz pierwszy fragment „Noty metodologicznej”. Wszystkich których ten temat zainteresuje odsyłamy do zapoznania się z całym Raportem.
Wprowadzenie
Internet zrewolucjonizował ludzką komunikację i szybko stał się najważniejszym medium XXI wieku. W przeciwieństwie do innych milowych zdobyczy techniki, internet potrzebował zaledwie kilkunastu lat, by stać się jednym z kluczowych fundamentów współczesnej cywilizacji. Za jego pośrednictwem pozyskujemy informacje, uczestniczymy w kulturze i rozrywce, wyrażamy i kreujemy swoją tożsamość, nawiązujemy relacje, załatwiamy sprawy życia codziennego i pracujemy. Współczesne społeczeństwo to społeczeństwo sieci, społeczeństwo informacyjne, cyberspołeczeństwo.
Sieć zmienia nie tylko sposób komunikowania, dostęp do informacji. Internet dokonuje na naszych oczach głębokich zmian w świadomości społecznej, w relacjach, gospodarce. Wiele z tych zmian pozwala na twórcze rozwinięcie nowych idei, realizację wizjonerskich projektów. Pozytywna rola internetu jest trudna do przecenienia.
Oczywiście internet to także wiele zagrożeń. Najbardziej narażone są na nie dzieci i młodzież. To właśnie ta grupa, często w sposób niekontrolowany, bezrefleksyjny i przypadkowy korzysta z jego zasobów i narzędzi. Pokolenie „dzieci sieci”, czy „cyfrowych tubylców” za pośrednictwem internetu czerpie zasoby niebezpieczne z punktu widzenia rozwoju psychicznego i emocjonalnego. Łatwy dostęp do pornografii, treści zawierających przemoc, okazja do nawiązywania niebezpiecznych relacji, brak świadomości łamania prawa czy ryzyko uzależnienia – to tylko niektóre z ogromu zagrożeń, jakie niesie za sobą powszechne usieciowienie.
Taka diagnoza dzisiejszej rzeczywistości sprawiła, iż od 2014 roku NASK prowadzi ogólnopolskie badania dotyczące praktyk, postaw i opinii wobec internetu wśród nastolatków. Poprzednie badania przeprowadziliśmy w roku 2016, a ostatnia edycja, z której raport mamy przyjemność zaprezentować, miała miejsce w 2018 i 2019 roku. Zachęcam do wnikliwej lektury wszystkich, których interesuje to, jak w przyszłości będzie wyglądał cyfrowy ład – kiedy to właśnie dzisiejsi uczniowie będą decydować o jego kształcie.
Marcin Bochenek
Dyrektor Pionu Rozwoju
Społeczeństwa Informacyjnego
1.2 Najważniejsze wnioski z badania
>Nastolatki korzystają z sieci samodzielnie już od siódmego roku życia. Im młodsze pokolenie, tym ten kontakt następuje wcześniej.
>Prawie wszyscy respondenci zadeklarowali codzienne, kilkugodzinne korzystanie z sieci. Wynosi
ono około 4 godzin i 12 minut (w poprzedniej edycji badania średnia wynosiła około 3 godzin i 40 minut). Wpływ na to ma przede wszystkim coraz częstsze korzystanie ze smartfonów.
>Internet dla nastolatków to głównie przestrzeń rozrywki, dostęp do kultury (muzyki, filmów itp.) oraz ośrodek życia społecznego. Jest również źródłem wielu korzyści – od poszerzenia wiedzy w określonej dziedzinie, po możliwość kreowania swojego wizerunku, czy poszukiwania tożsamości.
>Typy aktywności nastolatków w sieci da się podzielić na dwa główne segmenty: rekreacyjno-afiliacyjny i utylitarno-kreacyjny, które odpowiadają pasywnemu i aktywnemu korzystaniu z internetu.
>Wśród cyfrowych obaw uczniów dominuje lęk przed zwiększeniem liczby przestępstw (ataki hakerskie, włamania, kradzieże), cenzura i ograniczenie dostępu do zasobów internetu oraz nakładanie dodatkowych opłat za usługi online.
>Większość badanych wskazała, że w ich szkołach istnieją ograniczenia korzystania ze smartfonów, uczniowie deklarują, że najczęściej korzystają z nich wyłącznie podczas przerw.
>Mimo że nauczyciele wykorzystują internet podczas zajęć, blisko 40% uczniów wyraziło opinię, że edukacja szkolna nie przygotowuje do funkcjonowania w świecie opartym na nowoczesnych technologiach.
>Ochrona prywatności jest przez badanych często rozumiana jako zachowanie niezależności wobec innych użytkowników tego samego urządzenia (np. rodziców czy rodzeństwa), a nie wobec innych użytkowników internetu. Najpopularniejszą formą ochrony prywatności jest czyszczenie historii wyszukiwarki (54,2%) i jest to praktyka bardziej typowa dla młodszych uczniów. Jedynie 11,1% badanych regularnie zmienia swoje hasło dostępowe do kont e-mailowych oraz portali społecznościowych.
>Aż 77% uczniów uważa, że administratorzy portali i aplikacji internetowych nie powinni udostępniać danych użytkowników innym firmom bądź instytucjom. Prawie 60% uczniów chciałoby mieć możliwość usunięcia z internetu wszystkich prywatnych informacji na własny temat.
>Uczniowie zdają sobie sprawę z zagrożeń, które mogą ich spotkać w internecie. Bezpośrednie doświadczenie przemocy internetowej nie dotyczyło jedynie połowy badanych (51,2% „nie spotkałem/am się”). Najczęściej nastolatkowie padali ofiarami wyzywania, ośmieszania i poniżania.
>Blisko co trzeci poszkodowany w sieci uczeń nie podejmuje żadnego działania, nawet rozmowy z bliskimi czy innymi osobami, które mogłyby udzielić w tej sytuacji wsparcia
>Około 66,5% uczniów nie spotkało się osobiście z żadnym z typów przestępczości komputerowej. Osoby, które zostały poszkodowane, najczęściej doświadczały włamania na konto e-mail lub na portalu społecznościowym (blisko 18% respondentów) oraz oszustwa przy transakcjach online (blisko 9%).
>Wiedza na temat legalności poszczególnych działań w internecie jest zróżnicowana. Wiele praktyk respondenci błędnie kwalifikowali jako zgodne i niezgodne z prawem. Młodzi oczekiwaliby przede wszystkim liberalizacji prawa autorskiego.
>W większości domów nie wprowadza się zasad ograniczających czas korzystania z internetu, czy reguł dotyczących selekcji treści, do których nastolatki mogą mieć dostęp (zwłaszcza wśród uczniów szkół ponadgimnazjalnych).
>Ponad połowa, bo 56% respondentów, przyznała, że powinna mniej korzystać z telefonu komórkowego, a 42%, że ten czas jest na ogół dłuższy, niż planowali.
>Wypowiedzi blisko jednej trzeciej badanych wskazują na ryzyko silnego uzależnienia od smartfonów, co w zestawieniu z rosnącym czasem korzystania z internetu, może prognozować pogłębianie się problemu.
W badaniu wzięło udział 1173 uczniów z 55 szkół z całej Polski, w tym uczniowie:
[…]
Raport z ogólnopolskiego badania uczniów „Nastolatki 3.0” –TUTAJ
Źródło: www.www.nask.pl
Zostaw odpowiedź