Wczoraj na „Portalu dla Edukacji” zamieszczono tekst, którego autorem jest Wojciech Kuta *,    informujący o wartej upowszechnienia inicjatywie Zrzeszenie Gmin Województwa Lubuskiego*, dotyczącej zmiany procedur powoływania dyrektorów szkół w taki sposób, aby zwiększyć wpływ organu prowadzącego na ich wybór. Oto ten tekst w całości, gdyż każdy jego fragment jest istotny dla prezentacji tego projektu

https://pl.linkedin.com/in/wojciech-kuta-5244a5100

https://lubuskiegminy.pl/

Źródło: https://lubuskiegminy.pl/

Gminy chcą rewolucji w wybieraniu dyrektorów szkół. Wymagania są zbyt niskie

[…]

Zrzeszenie Gmin Województwa Lubuskiego (ZGWL) apeluje do rządu o wprowadzenie zmian w przepisach, których celem jest usprawnienie procedur powoływania dyrektorów szkół * oraz podniesienie wymagań kompetencyjnych wobec kandydatów na takie stanowiska.

Organizacja wnosi także o „doprecyzowanie statusu dyrektora w relacji do organu prowadzącego, a także uspójnienie mechanizmów nadzoru i odpowiedzialności”. Zrzeszenie zwraca też uwagę na brak realnego wpływu organu prowadzącego, czyli samorządów, na wybór dyrektorów szkół.

„Obecny model konkursowy nie zapewnia jednostce samorządu terytorialnego adekwatnego wpływu na obsadę stanowiska kierowniczego jednostki organizacyjnej gminy (szkoły – red.), która realizuje znaczącą część zadań własnych i dysponuje istotną częścią budżetu – czytamy w stanowisku ZGWL.

Ponadto organizacja wskazuje na niewystarczające wymagania menedżerskie i finansowe wobec kandydatów na dyrektorów szkół. Zdaniem ZGWL dyrektor szkoły w praktyce zarządza złożoną organizacją i budżetem, a obowiązujące przepisy nie gwarantują wystarczającego przygotowania kandydatów do zarządzania finansami publicznymi i personelem. Ponadto zrzeszenie zwraca uwagę na ograniczone narzędzia nadzoru w trakcie kadencji dyrektora szkoły.

W opinii ZGWL brakuje jasno określonych procedur i instrumentów umożliwiających organowi prowadzącemu skuteczne reagowanie w sytuacjach nieprawidłowości organizacyjnych lub finansowych. Zrzeszenie Gmin Województwa Lubuskiego wskazuje na potrzebę zmiany sposobu powoływania dyrektora szkoły w kierunku zwiększenia realnego wpływu samorządu na obsadę takiego stanowiska. W szczególności organizacja proponuje:

-Zmianę składu komisji konkursowej na rzecz większej liczby przedstawicieli samorządu przy jednoczesnym zachowaniu udziału przedstawicieli kuratorium oświaty, rady pedagogicznej, rady rodziców i związków zawodowych. – Taka zmiana pozwoliłaby na bardziej zrównoważone uwzględnienie perspektywy organizacyjnej i pedagogicznej – zaznaczają samorządowcy.

-Zwiększenie liczby członków komisji do nieparzystej, co umożliwi uniknięcie remisów w procesie głosowania i zapewni jednoznaczność rozstrzygnięć.

-W przypadku równej liczby głosów oddanych na kandydatów, głos przewodniczącego komisji powinien mieć charakter decydujący i jawny. Uzasadnione jest, aby w tym zakresie nie stosować trybu tajnego głosowania, ponieważ przewodniczący działa w imieniu organu prowadzącego, ponosząc odpowiedzialność za prawidłowość procesu wyboru dyrektora.

-Możliwość udziału wójta, burmistrza lub prezydenta miasta w komisji konkursowej, w charakterze obserwatora lub członka, jeśli wyrazi taką wolę. Wzmocni to odpowiedzialność organu prowadzącego za ostateczny wybór i spójność dalszego nadzoru nad funkcjonowaniem szkoły.

Ponadto ZGWL proponuje zwiększenie wymagań formalnych wobec kandydatów na stanowiska dyrektorów szkół w zakresie kompetencji nie tylko dydaktycznych, ale również menedżerskich, w szczególności zwiększenie wymagań w obszarze kompetencji dotyczących:

-zarządzania finansami publicznymi;

-planowania i analizy budżetu szkoły;

-organizacji pracy i zarządzania personelem;

-zarządzania ryzykiem i podejmowania decyzji w sytuacjach kryzysowych;

-znajomości prawa oświatowego i zasad funkcjonowania jednostek organizacyjnych JST.

Ponadto zrzeszenie proponuje wydłużenie okresu powierzenia stanowiska dyrektora bez konkursu na okres dłuższy niż jedna kadencja. – Rozwiązanie to umożliwi kontynuowanie pracy osobom, które skutecznie realizują powierzone im zadania i cieszą się zaufaniem środowiska szkolnego – zaznacza ZGWL I dodaje: – Ograniczenie konieczności organizowania konkursów w takich przypadkach pozwoli na stabilizację zarządzania i ograniczenie kosztów proceduralnych.

Ponadto zrzeszenie postuluje umożliwienie dyrektorowi szkoły powoływania pracowników kadry kierowniczej spoza grona pedagogicznego. ZGWL chce, żeby przy ewentualnej nowelizacji przepisów oświatowych rozważyć możliwość wprowadzenia elastycznego modelu organizacyjnego, w którym dyrektor szkoły mógłby powoływać wicedyrektora lub kierownika administracyjnego spoza kadry pedagogicznej, w zależności od wielkości i specyfiki jednostki.

Organizacja apeluje także o doprecyzowanie statusu dyrektora szkoły jako kierownika gminnej jednostki organizacyjnej, która w sprawach finansowo-organizacyjnych podlega organowi prowadzącemu, a w sprawach dydaktycznych i wychowawczych nadzorowi kuratorium oświaty. Zdaniem zrzeszenia taki model zagwarantuje zachowanie równowagi pomiędzy samodzielnością pedagogiczną a odpowiedzialnością finansową i organizacyjną.

Ponadto włodarze lubuskich gmin proponują wprowadzić katalog narzędzi nadzorczych organu prowadzącego, w tym prawo do wydawania zaleceń pokontrolnych, możliwość opracowania planu naprawczego, czasowe ograniczenie zakresu uprawnień dyrektora w zakresie finansów, możliwość wcześniejszego odwołania dyrektora w sytuacji rażących naruszeń przepisów prawa lub zasad gospodarności.

Oczekiwane efekty tych zmian zdaniem ZGWL to między innymi:

-wzmocnienie roli i odpowiedzialności organu prowadzącego za funkcjonowanie szkoły;

-wyższa jakość i profesjonalizacja zarządzania placówkami oświatowymi;

-jasny podział kompetencji pomiędzy organem prowadzącym, dyrektorem i kuratorium oświaty;

-usprawnienie procedur konkursowych i zapewnienie ich przejrzystości.

„Zaproponowane zmiany zwiększą stabilność kadry kierowniczej i ograniczą rotację na stanowiskach dyrektorów. Wzmocnią też zaufanie i współpracę między szkołą, samorządem i społecznością lokalną” – czytamy w stanowisku Zrzeszenia Gmin Województwa Lubuskiego.

Źródło: www.portalsamorzadowy.pl/edukacja/

*Podlinkowanie tych fragmentów tekstu – redakcja OE