Zdając sobie sprawę, że trudno dziś będzie zainteresować uwagę czytających innym tematem, niż nocny nalot rosyjskich dronów nad wschodnią część ć polskiego terytorium, postanowiliśmy  jednak udostępnić tekst, zamieszczony na stronie Centrum Edukacji Obywatelskiej. Poniżej zamieszczamy jego dwa fragmenty bez skrótów: początkowy i końcowy – dotyczące bezpośrednio przedmiotu „edukacja obywatelska”, a także tytuły pozostałych części , z których składa się ten tekst. Oczywiście  zamieściliśmy także link do jego pełnej wersji:

Wprowadzanie nowego przedmiotu do szkół, co zrozumiałe, wiąże się z wieloma, często sprzecznymi uczuciami. Z jednej strony – z nadzieją i oczekiwaniami, a z drugiej – niepokojem i niechęcią. W niniejszym artykule przyjrzymy się obawom oraz zaprezentujemy narzędzia i materiały, którymi dysponujemy już teraz, aby wesprzeć nauczycieli w związku z nadchodzącymi zmianami.

Na podstawie rozmów z nauczycielkami i nauczycielami oraz dzięki analizie treści dostępnych w internecie, udało się nam zidentyfikować szereg obaw i wątpliwości, które wiążą się ze skuteczną realizacją programu edukacji obywatelskiej. Najważniejsze z nich to:

-Brak dostatecznego przygotowania oraz wsparcia metodologicznego – wielu nauczycieli odczuwa niedostatek szkoleń specjalistycznych, które rozwijałyby ich umiejętności prowadzenia aktywnej edukacji obywatelskiej, nastawionej na praktyczne uczestnictwo uczniów, a nie tylko przekazywanie wiedzy teoretycznej.

-Niewystarczające wsparcie materiałowe i organizacyjne – szkoły rzadko dysponują odpowiednimi pomocami dydaktycznymi czy scenariuszami lekcji, które ułatwiałyby wdrażanie projektów obywatelskich, debat czy działań angażujących uczniów lokalnie. Ponadto brakuje systemowych wytycznych dotyczących oceniania i prowadzenia zajęć w duchu neutralności światopoglądowej.

-Ograniczenia czasowe w planie lekcji – zbyt mała liczba godzin przeznaczonych na edukację obywatelską utrudnia wdrażanie metod praktycznych i angażujących, które wymagają więcej czasu niż tradycyjne zajęcia.

-Niewielkie zainteresowanie uczniów – nauczyciele często napotykają trudności w motywowaniu młodzieży, która może postrzegać obywatelskość jako abstrakcyjną lub odległą tematykę, co zazwyczaj przekłada się na niską frekwencję i zaangażowanie podczas lekcji.

-Wyzwania w zarządzaniu debatą i dialogiem – prowadzenie moderowanych dyskusji wymaga od nauczycieli wysokich kompetencji i bezstronności, co stanowi barierę, zwłaszcza bez specjalistycznego przeszkolenia.

-Brak współpracy z lokalnym środowiskiem – utrudnia realizację projektów, które mają angażować uczniów w działania na rzecz społeczności lub w instytucjach samorządowych, (jest to kluczowe dla praktycznego charakteru edukacji obywatelskiej).

PODSUMOWANIE: nauczyciele wskazują, że aby nauczanie edukacji obywatelskiej było efektywne, konieczne jest systemowe wsparcie w postaci szkoleń, materiałów, czasu lekcyjnego oraz budowanie współpracy z otaczającą społecznością. Bez tego – zaktywizowanie obywatelskie będzie ogromnym wyzwaniem.

W odpowiedzi na te głosy – pragniemy zwrócić uwagę, że w wielu szkołach już dość długo realizowana jest edukacja obywatelska w praktyce.  Zaliczają się do niej m.in. wybory przedstawicieli samorządów uczniowskich, symulacje wyborów parlamentarnych i prezydenckich czy działania szkolnych kół wolontariatu. Sugerujemy zatem, aby przygotowania do wdrożenia nowego przedmiotu rozpocząć od remanentu dotychczasowych działań oraz upewnienia się, które rozwiązania się sprawdzają, a które wymagają modyfikacji.[…]

Samorządność uczniowska […]

Wolontariat szkolny […]

Edukacja obywatelska w praktyce

Efektem udziału w naszych programach są corocznie realizowane fantastyczne działania uczniowskie. Poniżej przedstawiamy trzy z licznych przykładów:

Liceum Ogólnokształcące nr I im. Jana III Sobieskiego w Oławie

Uczniowie we własnym zakresie zainicjowali i zorganizowali stworzenie strefy relaksu z ogrodem wertykalnym. Uwzględnili cały proces – od zdiagnozowania potrzeby, przez planowanie i zbieranie środków, aż po uroczyste otwarcie z integracyjnym „Game Party”. Młodzież odpowiadała też za dobór wyposażenia, przeprowadzenie turniejów i wydarzenia otwierającego.

LXXXI Liceum Ogólnokształcące im. Aleksandra Fredry w Warszawie

Młodzież zaaranżowała i poprowadziła szkolny festiwal muzyczny „FOKA”, Uczniowie samodzielnie zaplanowali działania, zdobyli finansowanie, kontaktowali się z artystami i koordynowali organizację wydarzenia. Nie bali się wyzwań i we własnym zakresie szukali rozwiązań. Efektem była udana, kreatywna impreza integrująca społeczność.

Zespół Szkół Zawodowych im. mjra Henryka Dobrzańskiego „Hubala” w Radomiu

W odpowiedzi na potrzebę zintegrowania szkolnej społeczności, młodzi ludzie zrealizowali ogólnoszkolną grę terenową pod hasłem „Integracja” – z losowym podziałem na zespoły, współpracą przy zadaniach i frekwencją aż 350 uczestników. Uczniowie własnymi siłami przygotowali scenariusz, polecenia, skoordynowali całość wydarzenia i zadbali o nagrody oraz promocję. Zapoczątkowali też cykliczne spotkania Samorządu Uczniowskiego z dyrekcją oraz założyli skrzynkę pomysłów – dzięki temu wszyscy mogą mieć realny wpływ na codzienne życie szkoły.

Mamy nadzieję, że podane przykłady są przekonujące i dowodzą, że edukacja obywatelska nie będzie w szkołach czymś egzotycznym i nieznanym. Zachęcamy, aby przy okazji wprowadzania nowego przedmiotu, docenić dotychczasowe działania samorządów uczniowskich i szkolnych kół wolontariatu oraz skupić się na ich rozwoju przy wykorzystaniu dostępnych metod i materiałów. Zapraszamy również, by zapisać się na poświęcony edukacji obywatelskiej newsletter, w którym będziemy informować o nowych treściach i planowanych działaniach, takich jak mentoring, webinaria tematyczne, scenariusze lekcji fakultatywnych, projekt portfolio, karty działań obywatelskich dla uczniów i wiele innych – TUTAJ   Zapraszamy!

Autorką artykułu jest Anna Mitura, koordynatorka programów edukacyjnych w CEO, mentorka i trenerka.

Cały tekst „Edukacja obywatelska w szkołach – czy jest się czego obawiać?”  –  TUTAJ

Źródło: www.ceo.org.pl