Portal Prawo.pl zamieścił dzisiaj (5 kwietnia 2024 r.) zapis rozmowy Moniki Sewastianowicz z Prezesem ZNP Sławomirem Broniarzem. Oto jego fragmenty i link do pełnego tekstu tego wywiadu:

Foto: By ZNPbiuro [CC BY-SA 4.0]

Sławomir Broniarz –  od 1998 roku, nieprzerwanie, Prezes Związku Nauczycielstwa Polskiego

Pozostajemy – i zawarliśmy to w projekcie rozbieżności – przy swoim zdaniu, że za awansem na nauczyciela mianowanego powinna iść większa podwyżka niż sięgająca 150 zł. Obecnie jest to mało zachęcające do rozwoju – mówi Prawo.pl Sławomir Broniarz, prezes Związku Nauczycielstwa Polskiego. Wskazuje też, że konieczne jest wypracowanie nowego podejścia do edukacji i pracy nauczyciela, co – jak ma nadzieję – znajdzie odzwierciedlenie w zmianach zapowiedzianych na 2026 rok.

Monika Sewastianowicz: – Panie prezesie w ostatnich latach wielokrotnie poruszaliśmy temat jakości legislacji i głównych grzechów, jakich w tym zakresie dopuszczała się władza. Czy wybory przyniosły nową jakość w tej kwestii? Zmiany są konsultowane i uzgadniane ze środowiskiem nauczycielskim?

Sławomir Broniarz: – Wydaje mi się, że zmieniło się podejście MEN do partnerów społecznych – ministerstwo nie rozmawia wyłącznie z jednym związkiem zawodowym, jak to robiło poprzednio. Konsultacje się odbywają i dochodzi do rozmów z różnymi środowiskami – przykładem są konsultacje podstawy programowej. Jeżeli już miałbym coś skrytykować, to pośpiech – wydaje mi się że, nie negując potrzeby zmian – można je wprowadzać w sposób bardziej przemyślany.[…]

M.S. – Jakie będą dalsze Państwa plany w kwestii wynagrodzeń nauczycieli?

S.B. – Pozostajemy – i zawarliśmy to w projekcie rozbieżności – przy swoim zdaniu, że za awansem na nauczyciela mianowanego powinna iść większa podwyżka niż sięgająca 150 zł. Obecnie jest to mało zachęcające do rozwoju. Liczymy jednak na szerszą dyskusję na temat systemu wynagrodzeń nauczycieli, bo relacje płacowe należy w końcu uporządkować. Jest to jeden z głównych warunków przywrócenia prestiżu zawodu nauczyciela.

Mam nadzieję, że punktem wyjścia będą prace nad obywatelskim projektem powiązania nauczycielskich wynagrodzeń ze średnimi płacami w gospodarce. Ta inicjatywa ZNP naprawdę porządkuje system wynagradzania nauczycieli. Oczywiście wiele zależy od finansów państwa, ale mam nadzieję, że rząd będzie w końcu otwarty na dyskusję w tej materii i na implementację zmian dotyczących wynagrodzeń nauczycieli.

M.S. – A co z ocenianiem i awansem? Bo problemem są nie tylko finanse, wielokrotnie – w tym w raporcie NIK – wskazywano, że wielu nauczycieli dyplomowanych nie ma motywacji do dalszego rozwoju.

S.B. – Tu znów poprzednia ekipa mocno namieszała – bo zmian było kilka i nie były to zmiany jakościowe. I tu znów jest duże pole do poprawy, liczę na owocny przebieg prac zespołu do spraw statusu zawodowego nauczycieli. Musimy opracować system awansu bez zbędnej biurokracji i papieromanii, bo obecnie – mam wrażenie – kładzie się na to zbyt duży nacisk. Podobnie z ocenianiem, nie kwestionujemy potrzeby oceniania pracy pedagogów, natomiast ocena musi polegać na rzetelnej weryfikacji działań, wiedzy i warsztatu pracy nauczyciela. To właśnie do tego celu będziemy dążyć i o tym dyskutować ze stroną rządową.

Nie zapominajmy też, że rozwój zawodowy musi wiązać się z awansem finansowym, nie może być to sztuka dla sztuki. Jeżeli jednak nie jesteśmy w stanie stworzyć modelu, w którym tak się dzieje, być może warto wrócić do rozmów o powrocie do specjalizacji. Obecnie nauczyciel osiągając ostatni stopień – nauczyciela dyplomowanego – ma zamkniętą ścieżkę awansu. I to może wpływać demobilizująco, zatem warto pomyśleć o zmianach również i w tej materii – np. stworzyć kolejne stopnie dla nauczycieli dyplomowanych, ale powiązane nie tylko z prestiżem, ale i z wyższym wynagrodzeniem.[…]

M.S. – W istotę edukacji publicznej wpisana jest masowość i pewna próba uśrednienia wiedzy i kompetencji uczniów. Jest w ogóle jakikolwiek sposób, by od tego odejść?

S.B. – Moim zdaniem da się to zrobić, jeżeli w końcu zdejmiemy z nauczycieli obowiązek bycia: dydaktykiem, woźnym, portierem, pracownikiem socjalnym, rozjemcą, nauczycielem języka obcego, psychologiem, pedagogiem. Obecnie nauczyciele są przytłoczeni masą zadań, a społeczeństwo oczekuje od szkoły cudów. Tymczasem edukacja naprawdę stoi przed bardzo ważnym wyzwaniem, jesteśmy w trakcie zmian klimatycznych, cywilizacyjnych, geopolitycznych, demograficznych i edukacja nie może przed tym uciekać.

M.S. – A teraz żyjemy i uczymy jakby jutra nie było…

S.B. – Nie bierzemy tego pod uwagę – a na szkole spoczywa również pewna odpowiedzialność wychowawcza. Potrzebna jest dyskusja o przemocy rówieśniczej, przemocy w rodzinie tak, by pewne negatywne zachowania nie były dłużej sankcjonowane. To też jest rola edukacji. A z jakiegoś powodu od lat pokutuje przekonanie, że od nauczycieli można wymagać wiele, ale nie trzeba w nich zupełnie inwestować, bo jakoś sobie poradzą. Powinniśmy nauczycielom zagwarantować bezpieczeństwo socjalne, zawodowe i ekonomiczne.

M.S. Jednak – jak pokazuje dyskusja o lekturach – każdy z nas ma jakieś określone przekonania, jaki zasób wiedzy powinien ze szkoły wynieść inteligentny człowiek, tyle że tak naprawdę świat obecnie zmienia się tak szybko, że nie mamy pojęcia, co się w ogóle przyda osobom, które dziś zaczynają naukę w szkole. Czy nie powinniśmy się nad tym kompleksowo zastanowić i zaangażować w dyskusję na ten temat jak najszerszą grupę tak, by nie stworzyć kolejnej podstawy programowej oderwanej od rzeczywistości?

S.B. – Mnie też, jako nauczycielowi historii, trudno czasem przełknąć, że ktoś nie wie, kiedy była bitwa pod Cedynią, ale w gruncie rzeczy chodzi o to, by edukacja kształciła w ludziach umiejętności do samodzielnego zdobywania wiedzy, bo nie mamy pojęcia, co przyda nam się za 10 lat, a co dopiero w dalszej perspektywie. I każdy z nas z dużą dozą prawdopodobieństwa stanie przed wyzwaniem przekwalifikowania się, co musimy wziąć pod uwagę. Trzeba pamiętać, że edukacja jest ważna również z perspektywy atrakcyjności na rynku pracy – bo co z tego, że absolwent szkoły zna i cytuje poezję Rilkego, jeżeli po latach nauki będzie wykształconym bezrobotnym. To wszystko trzeba wyważyć i oczywistością jest dla mnie, że wymaga to pogłębionej dyskusji. Natomiast chciałbym od razu podkreślić, że mam nadzieję, że dyskusja ta nie będzie obejmować powrotu do gimnazjów, choć uważam, że ich likwidacja była błędem. Natomiast skupienie się na kolejnej systemowej reformie to koszty i zamieszanie, które ponownie uderzy zarówno w nauczycieli, jak i uczniów.

Cały tekst „Sławomir Broniarz: Rozwój zawodowy nauczyciela nie może być sztuką dla sztuki”  –  TUTAJ

Źródło: www.prawo.pl/oswiata/