Z tematów minionego tygodnia najdłużej trwające moje refleksje wzbudziła informacja, którą zamieściłem w wtorek  14 marca: „21 marca 2023 roku w Polsce rozpocznie się strajk uczniowski? Co Wy na to?”. Jak może pamiętacie – rzecz dotyczyła inicjatywy poparcia projektu ustawy oświatowej, nazwanej „Lex Wolność”  – w formie uczniowskiego strajku, który ma się zacząć 21 marca. Już tam napisałem, że ów dzień początku protestu to data  tradycyjnego „Dnia Wagarowicza”.

Ja nie mam wątpliwości, że to nie przypadek. Gdybym to ja był uczniem i dowiedział się o tym projekcie – miałbym „radochę”. Nie dość, że nie będę „w budzie”, że „kosa z matmy” nie postawi mi „bomby””, to jeszcze mogę robić za „bojownika w słusznej sprawie”!

Więcej o planie działania  –  TUTAJ

Ciekawe, jak ta strategia pomysłodawców owej formy „nacisku” sprawdzi się w praktyce …

A przy okazji zapoznałem się z owym projektem „Lex Wolność”. Oto wizja jego projektodawców, co dzięki uchwalonemu prawu mają z niego mieć główni „kontrahenci” systemu szkolnego:

Jeśli zostanie uchwalona prosta ustawa oświatowa  „LexWolność”. świat będzie piękny dla wszystkich.

Uczniowie

Nigdy więcej przymusu. Cała nauka napędzana pasjami. Dodatkowa kasa na naukę co miesiąc. Koniec z niemiłymi nauczycielami, nudnymi lekcjami, niechcianymi przedmiotami czy chodzeniem do szkoły niewyspanym. Koniec niewolnictwa!

Nauczyciele

Swoboda stosowania najlepszych metod pedagogicznych, własnej innowacyjności. Wolność od ucznia, który nie chce się uczyć. Potencjalna wolność od dokuczliwych rodziców (jeśli szkoła przyjmie odpowiedni statut). Potencjalnie lepsza płaca ze względu na zwiększone zapotrzebowanie na kontakty indywidualne. Efekt ten może słabnąć z czasem, jeśli prognozowane zapotrzebowanie na nauczycieli spadnie. Niekompetentni nauczyciele stracą pracę. Większy tort dla reszty. […]

Nie będę udawał i stroił się w piórka oświatowego rewolucjonisty. Jak wiecie – od powstania OE jestem propagatorem rozmontowania elementów systemu „szkoły pruskiej”, ale nie wierzę w cuda! A już w ogóle za abstrakcyjne uważam rozwiązanie zniesienia obowiązku szkolnego. Pominę tu szczegółową analizę ewentualnego okresu przejściowego, to znaczy jaki byłby status uczniów kolejnych klas na wszystkich poziomach edukacji w dniu wejścia w życie tego prawa. Zakładając, że byłby to dzień 1 września roku nn, to czy od tego dnia  wszyscy uczniowie nie będą już musieli chodzić do szkoły? A może ta zasada dobrowolności będzie obowiązywała tylko siedmiolatków, którzy ewentualnie, gdyby chcieli, nie musieliby zostać uczniami pierwszej klasy? A wszyscy pozostali na dotychczasowych zasadach realizowaliby ów obowiązek aż do ukończenia 18-u lat? A może dobrowolność kontynuowania nauki byłaby także uprawnieniem absolwentów szkoły podstawowej?

Już widzę oczyma wyobraźni dziewczęta i chłopców – siedmiolatków, którzy „świadomie”, z poczuciem odpowiedzialności za swą „podmiotową” decyzję, oświadczają rodzicom, że nie będą chodzić do szkoły. I czy wtedy będzie dopuszczalne użycie „władzy rodzicielskiej”, która w ostatecznym rozrachunku zadecyduje? Nawet gdy będzie odmienna od woli owej/owego siedmiolatki/ka?

A jak to będzie po kilku latach obowiązywania tego prawa? Jeśli komuś znudzi się chodzenie do szkoły w V klasie? A co z ewentualnymi absolwentami podstawówki, których rodzice widzieli już na uniwersytecie, którzy w wieku 15-u lat oświadczą, że mają inną wizję i inne zainteresowania niż nauka?

Jak bardzo „odlecieli” pomysłodawcy zarysu tego projektu, pisząc: „Cała nauka napędzana pasjami.” Nie wiem, czy były kiedykolwiek prowadzone  badania, których przedmiotem było ustalenie jaki procent populacji każdego rocznika dzieci i młodzieży ma jakąkolwiek (prospołeczną) pasję. Bo  skoro definicja tego pojęcia mówi, że pasja to wielkie zamiłowanie do czegoś, to wszak mogą być także pasje niekoniecznie pożyteczne i godne ich rozwijania. Wszak nastolatek może być „kibolem” z pasją do „ustawek”, albo pasjonatem malowania wulgarnych haseł na murach domów. Z mojego wieloletniego doświadczenia pracy z młodzieżą wiem, że pasjonatów jest w każdym roczniku jednocyfrowy procent. Znakomita większość sama nie wie co ich interesuje tak na dłużej, a co dopiero aby byli pasjonatami.

To jak w praktyce nauka szkolna miałaby być napędzana pasjami?

Na zakończenie dodam jeszcze, że generalnie taki system edukacji w stylu owsiakowego „róbta co chceta” widzę jako cofnie się do XIX wieku, kiedy to status materialny i kulturowy rodziców zapewniał ich dzieciom lepszą i realizowaną na wyższych szczeblach edukację.  Pozostali kończyliby edukację na początkowych klasach szkoły podstawowej, tak jak było to jeszcze w czasach, kiedy na początku XX wieku dziećmi byli moi rodzice. (roczniki 1906 i 1909), którzy „zaliczyli” jedynie poziom IV klasy.

Na tym zakończę dzielenie się  Wami moimi na ten temat refleksjami, choć mógłbym jeszcze wymienić kilka innych wątpliwości. Jednak nie będę Was zanudzał/denerwował przemyśleniami „starego praktyka”. Może to tylko takie zrzędzenie emeryta…

Włodzisław Kuzitowicz