Na dzisiejszą sobotę (18 marca 2023 r.) proponujemy lekturę tekstu, który opublikowany został przed dwoma laty (22 marca 2021r.) na portalu <WESZLO JUNIOR> , który jest portalem adresowanym do osób zainteresowanych piłką nożną – zwłaszcza młodzieżową. Autorem tego opracowania jest  redaktor tego portalu –  Arek Dobruchowski – entuzjasta młodzieżowego futbolu.

Poniżej zamieszczamy jedynie pierwszą część tekstu, oraz śródtytuły, których rozwinięcie treści przeczytacie w jego pełnej wersji – link na końcu naszego materiału:

Szkoły bez ocen? Dlaczego mają więcej sensu, niż się z pozoru wydaje?

Rysunek: www.junior.weszlo.com

„Oceny zabijają radość z nauki, działania, uczą porównywania do innych, dołują, niszczą motywację społeczną, uczą cwaniactwa i kombinowania” – uważa jeden z pedagogów. Drugi dodaje: „Ocena jest do tego, żeby zaspokoić ego nauczyciela. System oceniania ułatwia im pracę. Dlaczego nauczycielom zależy na ocenach? Bo mają lekko. Gdyby nie było ocen, musieliby się strasznie napracować„. Czy dzieci w szkołach w ogóle potrzebują ocen? Czym można je zastąpić? W jaki sposób powinno się edukować i wychowywać ucznia poprzez naukę?

Inspiracja do napisania poniższego tekstu przyszła ze strony „Łączy nas trening”, miejsca w głównej mierze przeznaczonego dla trenerów piłki nożnej, którzy chcą rozwijać się i zgłębiać swoją wiedzę. To tam przeczytaliśmy tekst pt. „czy dzieci potrzebują ocen?”, który wywołał sporą dyskusję w komentarzach.

Argumenty, które padały pod tym wpisem, skonfrontowałem podczas rozmów z pedagogami. Jednym z nich jest sam autor powyższego tekstu, czyli Artur Hibner. Drugi to wychowanek prof. Tadeusza Hucińskiego, współautor książki “Współczesna pedagogika rodziców i nauczycieli w aktywności psychologicznej dziecka”, Tomasz Wilczewski. Najważniejszą rzeczą nie jest sam pojedynek na argumenty, ale spojrzenie na temat edukacji, szkoły i jej roli, w szerszej perspektywie.

– Moim zdaniem ocen w szkole w ogóle nie powinno być przez cały system edukacji. Tylko opisy obserwacji ucznia. Oceny zabijają radość z nauki, działania, uczą porównywania do innych, dołują, niszczą motywację wewnętrzną, uczą cwaniactwa i kombinowania, także wśród rodziców, co widać to wyraźnie podczas zajęć zdalnych, gdzie opiekunowie robią zadania za uczniów i uczą się za nich. Komu ta ocena służy? Oczywiście dziecko ma wysoką średnią, ale co z tego? Oceny z zasady są nieobiektywne i w ramach zdalnej nauki, jak i tradycyjnej, gdzie rodzice uczą się z dziećmi, czasem wręcz zmuszają do nauki. Dziecko powinno się nauczyć, że jak czegoś nie zrobi, to ono ponosi za to konsekwencje. Dziecko nie może przenosić odpowiedzialności za swoje obowiązki na rodzica. Tu nie tylko chodzi o ocenianie, ale o kształtowanie dziecka. Jeśli ono będzie miało świadomość, że ktoś za niego coś zrobi, będzie wtedy zewnątrzsterowne. My chcemy mieć w piłce nożnej, jak i w życiu, dzieci wewnątrzsterowne, które mają wewnętrzną motywację. Nie chcemy dzieci-robotów, tylko takie, które rozumieją grę i wiedzą, że coś od nich zależy – podkreśla Artur Hibner, socjolog, trener specjalizujący się w pedagogice przedszkolnej i wczesnoszkolnej.

– Każda ocena to układ zewnętrznej motywacji. Wiele badań wskazuje na to, że ludzie oceniani przez innych, wolą pozostać w iluzji tej oceny, aniżeli podjąć kolejne własne działanie. Przytoczę jedno z badań: dwieście dzieci zostało mocno pochwalonych za rozwiązanie testów z matematyki. I druga grupa dwustu dzieci pozostała bez żadnej pochwały. Pierwsza grupa nie podjęła dalszej pracy ze względu na chęć utrzymania iluzorycznej wartości, oceny i pozytywnej emocji. Druga grupa poczuła się sama ze sobą pozytywnie i 98% z nich podjęło dalsze działania i w kolejnych testach. Ocena każdorazowo jest jakimś rozliczeniem spraw, to zamknięcie procesu odczuć, pewnego etapu, który mógłby trwać dalej w myśleniu i działaniu dziecka – zaznacza Wilczewski.

– Ocena jest do tego, żeby zaspokoić ego nauczyciela. Ona daje nauczycielowi instrument kary lub nagrody, który słabnie każdorazowo, kiedy jest przeciągnięty w jedną albo drugą stronę, bo siódma jedynka z rzędu nic nie daje i siódma piątka z rzędu też nie spełnia swojego zadania. To jest układ, w którym młody człowiek, który powinien być podmiotem szkoły, staje się jej przedmiotem. Jest poddany cudzemu programowi i cudzej opinii. Czy ocena powinna funkcjonować w szkole? Jak najbardziej, ale w kontekście samooceny ucznia dla zrozumienia siebie, swoich blasków i spraw, nad którymi należy pracować. Nie ma w procesie szkolenia postępu bez tego, że najpierw uczeń otrzymuje wiedzę, potem ocenia siebie, a w kolejnym kroku ocenia innych. Bez tego procesu, tak naprawdę, nie uczymy. Wszystko inne jest spełnianiem oczekiwań innych – dodaje pracownik Akademii Stali Rzeszów.

W dalszej części można przeczytać rozwinięcie takich tematów:

Ocena jest wywieraniem wpływu […]

Brak ocen a bezstresowe wychowanie   […]

Ludzie nie są stworzeni do uczenia się przez siedzenie i słuchanie   […]

Czy karty ocen po… treningu to dobry pomysł?  […]

Czy dzieci w szkołach w ogóle potrzebują ocen?   […]

Cały tekst „Szkoły bez ocen? Dlaczego mają więcej sensu, niż się z pozoru wydaje?” – TUTAJ

Źródło: www.junior.weszlo.com