Foto: Edyta Btzozowska/ONET[www kobieta.onet.pl]

 

Dr Łukasz Srokowski – założyciel sieci szkół „Navigo” w jednej ze tych szkół

 

Pod wpływem zamieszczanych ostatnio informacji o innowacjach edukacyjnych, a przede wszystkim tematyki ostatniego spotkania w „Akademickim Zaciszu” które mogliśmy obserwować 27 września, a którego wiodącą tematyką były wypowiedzi zaproszonych gości na temat „Jak się tworzy szkołę” – oczywiście – niepubliczną, postanowiliśmy przybliżyć – sobie i naszym czytelniczkom i czytelnikom – podstawowe informacje o skali tego szkolnictwa w naszym kraju.

 

Zaczniemy od twardych danych z „Rocznika statystycznego 2021”.

 

Odszukaliśmy tam tabele  podające informacje o liczbie szkół i uczących się tam uczniów, według rodzaju organu prowadzącego – stan w latach 2019 i 2020. Zostały tam zamieszczone liczby, obrazujące sytuacje w pięciu rodzajach form własności tych placówek: organy centralne, samorządy terytorialne, stowarzyszenia i inne organizacje społeczne, organizacje wyznaniowe o tzw. „inne”. Ta ostatnia kategoria zawiera dane o szkołach prowadzonych przez osoby fizyczne lub spółki.

 

Oto screeny obrazujące sytuacje  w dwu podstawowych typach szkół – pominęliśmy szkolnictwo zawodowe, szkoły policealne oraz szkoły dla dorosłych, a także przedszkola.

 

Źródło: file:///C:/Users/LENOVO/Downloads/rocznik_statystyczny_rzeczypospolitej_polskiej_2021

 

 

Po takim przygotowaniu faktograficznym proponujemy lekturę – najpierw zamieszczonych poniżej fragmentów, a ewentualnie później także całego raportu kanadyjskiej fundacji  Our Kids, która od 2018 roku działa także w Polsce. Jest to już drugi taki raport, pierwszy opublikowano w 2018 roku.

 

 

Wstęp

 

Pierwszy doroczny raport Our Kids o stanie edukacji niepublicznej w Polsce ukazał się w 2018 roku. Tegoroczna, druga edycja przypada na szczególny rok – trzydziestolecia sektora edukacji niepublicznej w Polsce.

 

Na mocy ustaleń Okrągłego Stołu, a potem dzięki zmianom ustrojowym wskutek wyborów w czerwcu 1989 roku zaczęły powstawać szkoły świeckie działające poza systemem publicznym. Minęło 30 lat, a zatem jest to dobry moment na podsumowania i dlatego tegoroczny raport Our Kids ma charakter bardziej szczegółowy.

 

Omawiamy w nim następujące kwestie:

 

>Różnice między edukacją publiczną i niepubliczną, a także prywatną i społeczną,

 

>Rozmiar sektora niepublicznego i zmiany w tym zakresie na przestrzeni lat,

 

>Edukację niepubliczną na świecie,

 

>Wyniki sektora niepublicznego,

 

>Koszty kształcenia dzieci i młodzieży w szkołach niepublicznych,

 

>Powody wyboru placówek niepublicznych i ich ocena (na podstawie ogólnopolskiego badania Our Kids).

 

 

[…]

 

Wzrost liczby uczniów w szkołach niepublicznych był dwukrotnie większy niż wzrost liczby szkół niepublicznych.

 

 

Poszczególne etapy kształcenia

 

Największy wzrost w liczbie placówek niepublicznych widać w szkolnictwie podstawowym, gdzie liczba szkół niepublicznych w latach 2014-2018 wzrosła o 32,59%, a następnie techników (o 16,83%), liceów (o 12,53%) i placówek przedszkolnych (o 10,81%). Jeżeli chodzi o liczbę uczniów, to największy wzrost miał miejsce w technikach (o 66,46%), a następnie kolejno w liceach ogólnokształcących (o 43,33%), w szkołach podstawowych (o 34,04%), gimnazjach (o 33,36%) i przedszkolach (23,99%).

 

 

Wnioski

 

Na podstawie tych danych, ukazujących obraz edukacji niepublicznej w latach 2014-2018, widać wyraźny wzrost zarówno liczby szkół niepublicznych na wszystkich etapach nauki, jak i liczby uczniów kształcących się w tych placówkach, a także ogólnie udziału edukacji niepublicznej w całym systemie oświatowym w Polsce.

 

Ten trend wzrostowy jest widoczny tylko w szkolnictwie niepublicznym. W sektorze publicznym widać odwrotną tendencję. W tym samym okresie (2014-2018) widać tendencję spadkową zarówno w liczbie szkół publicznych na wszystkich etapach nauki, jak i w liczbie uczniów kształcących się w tych placówkach, a także ogólnie w udziale edukacji publicznej w całym systemie oświatowym w Polsce.

 

Patrząc na tempo wzrostu widać, że mimo iż wzrasta zarówno liczba placówek niepublicznych jak i liczba kształcących się w nich dzieci i młodzieży, to wzrost w tym drugim zakresie jest dwukrotnie większy. Wydaje się to sugerować, że poza powstającymi nowymi placówkami, wiele istniejących szkół rozbudowuje się i przyjmuje więcej uczniów. To także wyraźny sygnał, że edukacja niepubliczna rozwija się bardzo dynamicznie.

 

 

[…]

 

ZAKOŃCZENIE

 

 Podsumowanie wyników

 

Przedstawione w naszym raporcie dane wskazują wyraźnie, że sektor edukacji niepublicznej w Polsce wzrasta dynamicznie w ciągu ostatnich lat, zarówno pod względem liczby placówek niepublicznych na wszystkich etapach edukacji, jak i liczby uczęszczających do nich uczniów, a także udziału edukacji niepublicznej w całym systemie oświatowym w Polsce. Patrząc na tempo wzrostu widać, że mimo iż wzrasta zarówno liczba placówek niepublicznych jak i liczba kształcących się w nich dzieci i młodzieży, to wzrost w tym drugim zakresie jest dwukrotnie większy.

 

Trend wzrostu jest widoczny tylko w szkolnictwie niepublicznym. W sektorze publicznym widać odwrotną tendencję – spadkową, zarówno w liczbie szkół publicznych na wszystkich etapach nauki, jak i w liczbie uczniów kształcących się w tych placówkach, a także ogólnie w udziale edukacji publicznej w całym systemie oświatowym w Polsce. […]

 

Wyniki naszego ogólnopolskiego badania “Dlaczego rodzice wybierają szkoły niepubliczne?”, przeprowadzonego we wrześniu 2019 roku wśród 1065 rodziców uczniów placówek niepublicznych – społecznych i prywatnych przedszkoli, szkół podstawowych i średnich w 48 miastach i miejscowościach w całej Polsce, pokazują, że rodzice najwyżej cenią w szkołach niepublicznych bezpieczne dla dzieci środowisko, gdzie dzieci traktuje się podmiotowo i indywidualnie, z dobrym kontaktem z nauczycielami i szkołą, dające dzieciom możliwość nabywania umiejętności miękkich, nie tylko samej wiedzy.

 

Najważniejsze dla rodziców wszystkich typów i poziomów szkół są: emocjonalne bezpieczeństwo dziecka, bardziej indywidualne podejście do ucznia, rozwój umiejętności pozanaukowych (osobowość, pewność siebie itp), możliwość lepszego opanowania języków obcych i mniejsze klasy (grupy). To co nie ma specjalnego znaczenia w oczach rodziców to prestiż. […]

 

Powody wyboru placówek niepublicznych nie różnią się zasadniczo wśród rodziców dzieci w szkołach społecznych i prywatnych, ale wystąpiły pewne istotne różnice:

 

>Bardziej indywidualne podejście do ucznia jest znacznie ważniejsze dla rodziców uczniów szkół prywatnych niż szkół społecznych.

 

>Niestandardowe programy nauczania lub metody (IB, Montessori itp) są znacznie ważniejsze dla rodziców uczniów szkół prywatnych niż szkół społecznych.

 

>Szersza oferta zajęć pozalekcyjnych/dodatkowych jest znacznie ważniejsza dla rodziców uczniów szkół prywatnych niż szkół społecznych. […]

 

Jeśli chodzi o rodziców uczestniczących w badaniu Our Kids to najczęściej byli to Polacy, prowadzący własną działalność gospodarczą, tak samo jak ich życiowy partner/ życiowa partnerka, z dochodem w rodzinie 150 000 zł. rocznie lub więcej (41% rodzin), ale jedna czwarta rodzin uczniów szkół niepublicznych ma rodzinny dochód 50 000 – 100 000 zł.[…]

 

Wnioski

 

Systematyczny wzrost popularności szkolnictwa niepublicznego w Polsce ma wiele przyczyn. Ostatnie zmiany w systemie edukacji wynikające z reformy z roku 2017 spowodowały dalszy wzrost zainteresowania placówkami niepublicznymi, szczególnie szkołami średnimi. Dane od rodziców uzyskane w naszej ankiecie “Dlaczego rodzice wybierają szkoły niepubliczne?” potwierdzają, że zatłoczenie zatłoczenie szkół publicznych, nauka na zmiany i niedobór nauczycieli spowodowane podwójnym rocznikiem wkraczającym w roku 2019 do szkół średnich były istotnym powodem decyzji o wyborze szkoły niepublicznej przez wielu rodziców. […]

 

Szkoły niepubliczne są bardzo otwarte na nowinki i nowe trendy. Powstają nowe typy placówek niepublicznych, np. przedszkola ekologiczne, szkoły demokratyczne, stawiające na różnorodność, szkoły nastawione na dzieci uchodźców, szkoły koncentrujące się na uczniach z problemami zdrowotnymi. “W dużych miastach jest osobna kategoria szkół niepublicznych, których zazwyczaj nie widać w rankingach, ani podczas konkursów. To szkoły rekrutujące uczniów z orzeczeniami i zajmujące się organizowaniem im nauki na dogodnych warunkach, z wsparciem wielu specjalistów. To one w dużym stopniu odciążają szkoły masowe. (…) Jest wreszcie edukacja domowa, która rządzi się odrębnymi prawami.” […]

 

Innowacyjność i specyficzna kultura szkół niepublicznych stymuluje zmiany w ambitnych placówkach publicznych, co jest tendencją bardzo korzystną. Wzajemne oddziaływanie i inspirowanie się to wielki plus niejednorodnego i zróżnicowanego systemu oświaty.[…]

 

Raport kończymy cytatem:

 

“Na edukacyjnym rynku potrzebne  są różne szkoły. Dobrze, gdy wybór tej właściwej należy do rodziców. (…) …szkoły niepubliczne, wszystkie ich typy, powinny mieć dogodne warunki do rozwoju i prawo do pełnej subwencji oświatowej na każdego ucznia. Należy szanować ich autonomię. Ich ofertę powinien weryfikować wolny rynek. (…) te szkoły są bardzo potrzebne i z tego, że odgrywają coraz poważniejszą rolę należy się cieszyć”.*

 

 

* Janina Krakowowa. “Publiczna i niepubliczna. Edukacja i jej problemy”. Czerwiec 2019. https://niedlachaosuwszkole.pl/2019/06/20/publiczna-i-niepubliczna-edukacja-i-jej-problemy/

 

 

 

Plik PDF „Raport o szkolnictwie niepublicznym w Polsce. Październik 2019” – TUTAJ

 

 

x          x          x

 

 

Proponujemy także lekturę tekstu zamieszczonego 24 października 2021 roku na portalu Money.pl, zatytułowanego „Prywatne szkoły obłożone jak nigdy. „Po reformach Zalewskiej liczba chętnych wyraźnie wzrosła”. Oto jego fragmenty:

 

[…]

 

W Polsce więcej niż co czwarta placówka edukacyjna jest niepubliczna. Są to zarówno szkoły prywatne, jak i społeczne. Jak wynika z ostatnich danych GUS, w szkołach tych uczyło się 7 proc. uczniów. I z roku na rok ich przybywa.

 

– Zainteresowanie naszymi szkołami zawsze było duże, ale po reformach minister Zalewskiej liczba osób uczestniczących w rekrutacji jeszcze wyraźnie wzrosła – przekonuje w rozmowie z money.pl Zygmunt Puchalski, prezes Społecznego Towarzystwa Oświatowego.

 

Jak podkreśla, obecnie zainteresowanie jest rekordowe. – Coraz więcej placówek otwiera dodatkowe klasy i zamyka rekrutację przed terminem z uwagi na bardzo dużą liczbę aplikujących osób – wyjaśnia. […]

 

W sumie w Polsce w roku szkolnym 2019/20 […] było 8713 niepublicznych przedszkoli, szkół podstawowych, liceów i techników. Stanowią one już więcej niż czwartą część wszystkich placówek edukacyjnych w Polsce. […]

 

 

Cały tekst „Prywatne szkoły obłożone jak nigdy. „Po reformach Zalewskiej liczba chętnych wyraźnie wzrosła”

– TUTAJ

 

 

Źródło: www.money.pl