5 września, na stronie Najwyższej Izby Kontroli zamieszczono komunikat, zatytułowany „Nauka nie poszła w las„. Aby nie snuć domysłów czego on dotyczy zaraz poniżej dodano: „NIK o systemie awansowania nauczycieli”.

Oto jego fragmenty (pogrubienia teksu – redakcja OE) i linki do materiałów źródłowych:

„NIK o systemie awansowania nauczycieli”.

[…] Kontrola NIK miała wykazać jaki jest związek między awansem zawodowym a podniesieniem jakości pracy nauczycieli i wynikami pracy oraz potrzebami szkoły, motywacją do dalszego rozwoju po uzyskaniu tytułu nauczyciela dyplomowanego.

NIK skontrolowała Ministerstwa Edukacji Narodowej i Rolnictwa, centrum Edukacji Artystycznej, 5 Kuratoriów Oświaty, 10 jednostek samorządu terytorialnego i 24 szkoły publiczne. Okres objęty kontrolą to lata szkolne 2015/2016 – 2017/2018.

Najważniejsze ustalenia kontroli

W kontrolowanym okresie nauczyciele mianowani i dyplomowani stanowili ok. ¾ ogółu zatrudnionych. Liczba ta pokazuje, że zdecydowana większość nauczycieli wykazała się skutecznym podwyższaniem kompetencji zawodowych i jakości pracy własnej i szkoły. We skazanym okresie zaobserwowano też wzrost liczby nauczycieli kontraktowych i stażystów. Nastąpił niewielki spadek liczby nauczycieli mianowanych.[…]

Foto: www.nik.gov.pl

Kontrola wykazała, że w czasie stażu na stopień nauczyciela mianowanego kandydaci korzystali z różnych form dokształcania i doskonalenia zawodowego, uczestniczyli w otwartych zajęciach prowadzonych przez innych nauczycieli, prowadzili dodatkowe zajęcia dla uczniów, działali na rzecz środowiska lokalnego, realizowali działania podjęte w odpowiedzi na współczesne problemy społeczne i cywilizacyjne oraz stosowali technologie informacyjno – komunikacyjne (TIK) na 34% prowadzonych zajęć lekcyjnych. W drugim roku szkolnym po uzyskaniu stopnia nauczyciela mianowanego ich aktywność zmalała w pierwszych pięciu analizowanych rodzajach działań o 5,7%-40,6%, natomiast wzrósł udział zajęć realizowanych z zastosowaniem TIK o 2,6 punktu procentowego.

Podobnie rzecz się miała z aplikującymi do stopnia nauczyciela dyplomowanego.

W drugim roku szkolnym po awansie ich aktywność zmalała w niektórych rodzajach działań o 6,3%-48,9% (maksymalnie w dokształcaniu i doskonaleniu zawodowym). Pozostała natomiast niezmieniona w zakresie realizacji ogółem wymaganych działań na rzecz szkoły i środowiska, a wzrosła w zakresie innych działań służących podniesieniu jakości pracy szkoły (o 6,3%) oraz w stosowaniu TIK na zajęciach lekcyjnych (o 0,8 punktu procentowego).

Kontrola NIK wykazała, że uzyskanie statusu nauczyciela kontraktowego, mianowanego i dyplomowanego było powszechne. Prawie wszyscy nauczyciele, którzy w kontrolowanym okresie przystępowali do egzaminów zdawali je i otrzymywali awans.

Foto: www.nik.gov.pl

[…]   Zmiany w prawie

Minister Edukacji Narodowej przygotował a Sejm przyjął nową ustawę o finansowaniu zadań oświatowych. Nowe prawo obowiązuje od 1 września 2018 r. Najważniejsze zmiany dotyczą trybu awansu zawodowego.[…]

Zdaniem Najwyższej Izby Kontroli ww. zmiany prawne są uzasadnione w świetle zdiagnozowanych przez Ministra – w wyniku prowadzonych kontroli, działań nadzorczych i debat oświatowych – problemów w funkcjonowaniu systemu awansu zawodowego. Uwzględniają one również wniosek Najwyższej Izby Kontroli, skierowany do Ministra Edukacji Narodowej w 2016 r. po kontroli ”Przygotowanie do wykonywania zawodu nauczyciela”. Wówczas NIK wnioskowała m. in. o wprowadzenie zmian w ustawie Karta Nauczyciela poprzez wydłużenie okresu stażu na stopień nauczyciela kontraktowego.

Najwyższa Izba Kontroli zauważa, że ustawa o finansowaniu zadań oświatowych nie uwzględnia w pełni wnioskowanych zmian w zakresie:

>określenia okresu pobierania dodatku funkcyjnego przyznanego opiekunowi nauczyciela stażysty;

>wskazania jednolitej w skali kraju procentowej stawki dodatku funkcyjnego dla opiekuna nauczyciela stażysty;

>ustalenia dodatkowych wymagań, jakie powinien spełniać nauczyciel, któremu dyrektor powierza funkcję opiekuna nauczyciela stażysty;

>rozważenia wprowadzenia egzaminu po odbyciu stażu uprawniającego do wykonywania zawodu nauczyciela, zamiast obowiązującej rozmowy kwalifikacyjnej na stopień nauczyciela kontraktowego.

Zdaniem Najwyższej Izby Kontroli wprowadzone od 1 września podwyższenie rangi postępowania na stopień nauczyciela kontraktowego, z poziomu rozmowy kwalifikacyjnej przed komisją szkolną do poziomu egzaminu przed komisją rozszerzoną o członków spoza szkoły, nie realizuje idei wprowadzenia egzaminu dopuszczającego do wykonywania zawodu nauczyciela. Nie doprecyzowano bowiem w rozporządzeniu w sprawie awansu nauczycieli wymagań na stopień nauczyciela kontraktowego w sposób pozwalający komisji na jednoznaczne określenie poziomu przygotowania nauczyciela stażysty do sprawnego wypełniania zadań dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych. Nie wprowadzono więc brakujących w systemie awansu zawodowego mechanizmów weryfikacji przydatności do zawodu nauczyciela.[…]

               Wnioski

[…] Do ministra edukacji narodowej

>Rozważenie wprowadzenia mechanizmu wpływającego na zwiększenie aktywności nauczycieli po uzyskaniu awansu zawodowego.

>Wyodrębnienie na liście ekspertów wchodzących w skład komisji egzaminacyjnych i kwalifikacyjnych, informacji o zajmowanym obecnie stanowisku przez poszczególnych ekspertów.

>Wprowadzenie obowiązku zapewnienia protokolanta spoza składu komisji, odpowiedzialnego za prawidłowe sporządzenie protokołu z przebiegu egzaminu lub kwalifikacji.

Do organów nadzorujących awanse nauczycieli

Zwiększenie nadzoru na działaniami organów powołujących komisje egzaminacyjne i kwalifikacyjne w celu zapewnienia zgodnego z prawem doboru ekspertów oraz właściwego dokumentowania przebiegu pracy komisji.

NIK o systemie awansowania nauczycieli – informacje szczegółowe    –    TUTAJ

NIK o systemie awansowania nauczycieli – prezentacja   –   TUTAJ

Pełna treść informacji „Nauka nie poszła w las”   –   TUTAJ

Źródło: www.nik.gov.pl