Foto: /www.google.pl

Luiza Kalinowska-Skutnik

Wczoraj, na portalu „Budząca Się Szkoła. pod zakładką <BLOGOSFERA> znaleźliśmy najnowszy post blogującej tam Luizy Skutnik, zatytułowany „Uczniowie twórcami w szkole – nowy model lekcji”.

Wszystko o czym napisała tam owa blogerka nie pochodzi z jej oderwanej od realiów wyobraźni, ale ma swe odniesienie w edukacyjnej codzienności szkoły „Cogito” której pani Luiza Kalinowska-Skutnik jest dyrektorką. Oto wybrane fragmenty tego tekstu i link do źródła:

Uczniowie twórcami w szkole – nowy model lekcji

Odejść od systemu transmisyjnego

Nowy model szkoły jest dostosowany do nowego modelu społeczeństwa. Odejście od szkoły, której głównym zadaniem jest przekazanie gotowej wiedzy uczniowi, spowodowane jest koniecznością nabycia przez ucznia nowych kompetencji, pozwalające odnaleźć się w społeczeństwie i na rynku pracy. Uczeń nabywa kompetencji tylko w grupie społecznej, której głównym źródłem jest szkoła. Należy zatem wykorzystać potencjał szkoły i zacząć inaczej planować przestrzeń do uczenia się.

Jak można zmienić lekcję, by uczeń się uczył na lekcji?

Przede wszystkim to uczeń ma być aktywny na lekcji. To uczeń ma się zmęczyć intelektualnie: ma rozmawiać, chodzić, planować, odkrywać, decydować, tworzyć, doświadczać. Im więcej aktywnych zmysłów, tym lepiej! […] Aby mogło to zaistnieć, musi zmienić się rola nauczyciela. Praca nauczyciela na nowej lekcji: to stworzenie sytuacji dydaktycznej dla ucznia, pozwolenie na działanie, pomoc, jeśli uczeń będzie jej potrzebował, uporządkowanie zdobytej wiedzy przy podsumowaniu. Nie chodzi tu o incydentalne lekcje, na których uczniowie przeprowadzają doświadczenia, czy pracują w grupach, czy też pracują metodą projektu, ale o codzienną możliwość uczenia się poprzez aktywne działanie, które uczy samodzielności, podejmowania decyzji, odkrywania wiedzy.

Można to robić na wiele sposobów, w szkole Cogito w Płocku uczniowie miedzy innymi są aktywni poprzez:

– edukatorium – to lekcja podczas której uczniowie samodzielnie poszukują wiedzy, odkrywają prawidła rządzące otaczającym światem. […]

– tworzenie podręczników skrojonych na własną miarę – poszukiwanie wiadomości w różnych źródłach, ćwiczenie umiejętności selekcjonowania znalezionych informacji, ćwiczenie umiejętności tworzenia własnych notatek. Uczniowie w szkole Cogito tworzą własne kompedium wiedzy tzw. Cogitoria – połączenie podręcznika i zeszytu. […].

– tworzenie fiszek dydaktycznych, kart pracy, zadań- uzupełnianie gotowych kart pracy to narzędzie pomiaru zdobytej wiedzy, a nie jej tworzenie, ale projektowanie własnych kart pracy pozwala na uczenie się na głębokim poziomie przetwarzania wiedzy. […]

– tworzenie zadań na testy jako forma sprawdzenia zdobytej przez ucznia wiedzy – „sprawdzanie wiedzy to przerwa w procesie uczenia się” (M. Żylińska). Jest to obszar w którym także można wprowadzić zmianę, wymaga jedynie zrozumienia przez nauczyciela, że każda aktywność ucznia jest okazją do uczenia się. Tworzenie testów przez ucznia to sprawdzenie jego wiedzy bez przerywania procesu uczenia się.

– praca metodą projektu – uczeń najefektywniej uczy się w grupie. Uczniowie w naszej szkole bardzo lubią pracę w ten sposób, pracują w projektach przedmiotowych, jak i miedzyprzedmiotowych. […]

Na jakie trudności możemy się natknąć?

Jest rzeczą naturalną, iż wprowadzając nowe rozwiązania natkniemy się na trudności, a nawet błędy. Nasze spojrzenie jednak na błędy, jak na materiał do uczenia się może ułatwić nam dalsze poszukiwanie. Występują one w trzech obszarach:

1.Nauczyciel – zanim odejdziemy od lekcji opartej na pracy z podręcznikiem oraz zeszycie ćwiczeń, nauczyciel musi odpowiedzieć sobie sam CZY JESTEM NA TO GOTOWY? Odpowiedź na nie warunkuje stosowne działania.[…]

2.Uczeń – w zależności od tego, na jakim poziomie wprowadzamy zmiany, będą pojawiały się mniejsze lub większe trudności. Im młodsi uczniowie tym łatwiej, ponieważ wchodzą oni naturalnie w proponowane rozwiązania. […]

3.Rodzice – to niezbędny element zmiany, który ma ogromny wpływ na powodzenie zmiany modelu szkoły i lekcji. Rodzice, często z dobrej intencji, przejawiają zachowania względem własnych dzieci, które bardzo szkodzą ich rozwojowi. […]

Podsumowując można powiedzieć, że nowy, oparty na aktywności ucznia, model lekcji daje możliwość nabycia przez niego nie tylko trwałej wiedzy, ale co ważniejsze w dzisiejszym świecie – stwarza okazję do rozwijania wielu ważnych kompetencji. Wymaga to przede wszystkim podjęcia decyzji przez nauczyciela, ale także rodzica czy dadzą przyzwolenie na wejście dziecka w nową rolę. Traktowani podmiotowo uczniowie chętnie podejmują wyzwanie, ale potrzebują do tego wspierających ich dorosłych. Żeby uczniowie mogli się w szkole uczyć, musimy przestać ich nauczać. Nowa, aktywna rola uczniów, oznacza zatem również zmianę roli nauczyciela, który nie musi już być źródłem wiedzy. Dla wielu osób odejście od szkoły transmisyjnej i rezygnacja z metod podawczych jest ogromnym wyzwaniem.

Cały tekst Luizy Kalinowskiej-Skutnik „Uczniowie twórcami w szkole – nowy model lekcji”  –  TUTAJ

Źródło: www.budzacasieszkola.pl

Uwaga: Podkreślenia i pogrubienia fragmentów teksu – redakcja OE